رويكرد طبيعت‌گرايانه و معرفت‌شناسانه هيوم در خصوص رابطه عليت

Hume’s Naturalist and Epistemological Approach toward Causation

ديدگاه فلسفي هيوم در باب عليت را مي‌توان با چهار نگرشِ متمايز از هم تحليل و بررسي كرد: طبيعت‌گرايانه، شناخت‌شناسانه، معناشناختي، و هستي‌شناختي. نگرش طبيعت‌گرايانه به بررسي مبدا يا منبع چيزهايي كه ذهن را اشغال كرده‌اند و فرايند‌هاي مربوط به آن مي‌پردازد. اين نگرش با اين پرسش‌ها متمايز مي‌شود: فرايند ذهني‌اي كه با آن معلول‌ها را از علت‌ها استنباط مي‌كنيم چيست؟ منشا تصور رابطه ضروري چيست؟ نگرش شناخت‌شناسانه به پرسش از چيزهايي كه با قاطعيت مي‌توانند شناخته شوند و اين‌كه ادعاهاي علّي و ادعاها در خصوص آينده چگونه توجيه مي‌شوند مي‌پردازد. نگرش معناشناختي به اين مسيله مي‌پردازد كه وقتي مي‌گوييم يك چيز علت چيز ديگر است چه منظوري داريم؟ طبيعت و سرشت عليت نيز در نگرش هستي‌شناختي مورد توجه قرار مي‌گيرد، يعني چيستي عليت در جهان، مستقل از باورهاي ما. دغدغه اصلي هيوم در درجه نخست، طبيعت‌گرايانه و سپس شناخت‌شناسانه است؛ در‌حالي‌ كه اختلاف نظر مفسران در خصوص نظريه علّي هيوم عمدتاً به حوزه‌هاي معناشناختي علت، و هستي‌شناسي عليت مربوط مي‌شود. بر اين اساس هيوم در پي آن است كه با شناخت ساختار و عملكرد ذهن انسان و ارايه تحليلي مبتني‌بر طبيعت آدمي، عليت را توجيه كند. عناصري كه او از آن‌ها بهره مي‌گيرد عبارت‌اند از: تداعي، عادت، و باور كه همگي از خصايص ذهن آدمي و وابسته به طبيعت بشري‌اند. هدف اين مقاله معرفي و نقد رويكرد طبيعت‌گرايانه به مسيله عليت است.

There are four distinct analytical approaches to Humeʹs philosophy of causation: naturalist, epistemological, semantic, and ontologic. The naturalist approach, deals with the study and process review of the origin or source of things that have occupied our minds. This approach is concerned with questions such as: "What is the mental mechanism by which we infer effects from causes?" and “What is the origin of essential relationship concept”? The epistemological approach deals with topics that could be determined with certainty and that how could we justify causal claims and claims about the future. Semantic approach deals with the question that what is the purpose of statements such as “A causes B”? The ontological approach is concerned with essence of nature and of causality in world independent of our beliefs. The main concern of Hume, is primarily naturalist and then epistemological, while commentators disagree on the causal theory of Hume regarding semantics of cause and ontology of causation. Accordingly, Hume followed the structure and function of human mind to provide analysis based on human nature, and justify "causation". The elements he makes use of include: association, habit and belief where all of them are the features of human mind and are related to the human nature. This paper introduces and reviews the naturalist approach to the issue of causation.