بررسي اثرات متقابل دو قارچ‌ ميكوريز آربوسكولار ) Glomus mosseae وGlomus intraradices ( و نماتود ريشه گرهي ) (Meloidogyne javanica در گوجه‌فرنگي *

STUDY ON INTERACTION BETWEEN TWO ARBUSCULAR MYCORRHIZAL FUNGI (Glomus mosseae AND Glomus intraradices) AND ROOT-KNOT NEMATODE (Meloidogyne javanica) IN TOMATO

در اين بررسي براي ارزيابي اثرات متقابل دو قارچ ‌ميكوريز آربوسكولار و نماتود ريشه گرهي در گوجه فرنگي از دو قارچ Glomus mosseae و intraradices Glomus و يك گونه نماتود Meloidogyne javanica استفاده شد. پس از تكثير قارچ‌هاي مذكور روي شبدر سفيد و تكثير و شناسايي نماتود، آزمايشي با 6 تيمار و 9 تكرار به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در شرايط گلخانه انجام شد. براي مطالعه اثر قارچ‌ها روي بيماري زايي و خسارت نماتود از شاخص‌هاي رشدي گياه (ارتفاع اندام هاي هوايي، طول ريشه، وزن تر و خشك اندام هاي هوايي و ريشه) و شاخص هاي رشد و نموي نماتود (تعداد گال و توده تخم روي هر گياه، تعداد تخم در هر توده تخم، تعداد نوزاد سن دوم در خاك و فاكتور توليدمثل Rf=Pf/Pi)، و براي ارزيابي اثر نماتود روي قارچ‌هاي ميكوريز از پارامترهاي رشد و نموي قارچ (تعداد اسپور و درصد كلنيزاسيون ريشه) استفاده شد. نتايج نشان داد كه قارچ‌هاي ميكوريز باعث افزايش رشد بخش‌هاي مختلف گياه مي‌شوند. نتايج به‌دست آمده از تجزيه آماري شاخص‌هاي رشد و نموي گياه و نماتود در تيمارهاي مختلف نشان داد كه تاثير قارچ‌ها روي كاهش خسارت نماتود بيش از اثر افزايشي روي رشد گياه است. بين دو قارچ از اين نظر تفاوت معني‌داري ديده نشد. علي‌رغم كاهش شاخص‌هاي قارچي (تعداد اسپور در خاك و ميزان كلنيزاسيون ريشه) در اثر حضور نماتود، تجزيه و تحليل آماري شاخص‌هاي مذكور مويد وجود تفاوت معني‌دار بين آنها، در حضور و عدم حضور نماتود نبود.

Interaction between arbuscular mycorrhizal fungi Glomus mosseae and Glomus intraradices and root knot nematode Meloidogyne javanica was studied in tomato under greenhouse condition. The experiment was conducted as factorial and completely randomized design with 6 treatment and 9 replications. Plant growth indices (shoot height, root length, shoot and root wet and dry weight) as well as nematode developmental parameters (gall numbers and egg mass on each plant, egg numbers in each egg mass, J2 numbers in soil and reproduction factor Rf=Pf/Pi) used for fungal effects on nematode and, fungal developmental parameters (spore numbers and root colonization percent) were used for nematode effects on mycorrhizal fungi. Results showed mycorrhizal fungi improve growth of different plant parts and decreasing nematode damages. No significant differences were observed between two mycorrhizal fungi. Despite decreasing in fungal indices (spore numbers in soil and root colonization rate) affected by nematode, there are not significant differences among indices with or without nematode inoculation.