ريخت شناسي، بيماري‌زايي و تعيين توالي بخشي از دي اِن اِي ريبوزومي Ceratorhiza hydrophila از روي برنج در ايران *‌

MORPHOLOGY, PATHOGENICITY AND PARTIAL SEQUENCING OF rDNA REGION OF Ceratorhiza hydrophila ON RICE FROM IRAN

قارچCeratorhiza hydrophila از غلاف‌هاي برگ برنج داراي علايم لكه‌هاي آبسوخته در شاليزارهاي استان گيلان به دفعات جدا شده است. اين پژوهش به منظور شناخت خصوصيات ريخت‌شناسي، اثبات بيماري‌زايي و بررسي جايگاه فيلوژنتيكي و ارتباط آن با ساير قارچ‌هاي نزديك به آن انجام شد. نتايج نشان داد كه اين قارچ قادر به آلوده كردن بوته‌ها و ايجاد لكه‌هاي آبسوخته تا قهوه‌اي كم‌رنگ كوچك روي غلاف برگ بعد از يك هفته پس از مايه‌زني بود. بررسي ريخت‌شناسي جدايه‌ها نشان داد پرگنه در سطح محيط كشت PDA در ابتدا سفيد بوده و در نهايت به رنگ خرمايي تغيير يافت. در سطح تشتك حلقه بندي ها و سختينه هاي تقريباً گرد، منظم و بسيار كوچك ظرف چهار روز پس از كشت به تعداد فراوان تشكيل شدند. رنگ سختينه ها در ابتدا سفيد بود كه با گذشت زمان به رنگ نخودي تا قهوه اي تيره تغيير يافت. تجزيه و تجليل فيلوژنتيك 530 جفت باز از ناحيه ITS (شامل5.8S) نشان داد اين قارچ داراي قرابت ژنتيكي بسيار زيادي با گروه ريزوكتونياها بوده و از گروه Sclerotium جدا مي‌شود كه اين نتايج با ريخت‌شناسي پرگنه و سختينه قارچ مطابقت دارد. اين اولين گزارش از بيماري‌زايي اين قارچ روي برنج از ايران است.

Ceratorhiza hydrophila is frequently isolated from rice sheath spot in paddy rice of Guilan province. In this study, morphology, pathogenicity and its phylogenetic affinities based on rDNA sequence data were studied. Results revealed that the fungus can infect rice plants and cause small yellow to pale brown spots on the leaf sheaths one week after the inoculation. On PDA colonies were white at the beginning and were eventually changed to brown, with visible growing rings. Sclerotia were usually round, regular, very small, measured 275-737.5 µm, and were formed on the surface of Petri dishes four days after the cultivation. They were initially white, and then changed to buff or blackish brown. Mycelial cells were 3.75-7.5 × 37.5-192.5 µm. To study phylogenetic position and molecular identification, the 530 bp of rDNA ITS region was sequenced. Results showed that C. hydrophila is closely related to Rhizoctonia species rather than other Sclerotium taxa. These results are consistent with the morphology of colony and sclerotia of this fungus. This is the first report of the pathogenecity of this fungus on rice from Iran.