بررسي تاثير فلسفه سياسي افلاطون بر حكمت مدني فارابي

Plato’s Influence on Farabi’s Political Philosophy

طرح «مدينه فاضله» فارابي در فلسفه سياسي اسلامي، در قياس با «آرمانشهر» افلاطون نگريسته ميشود. اگر اين قياس در ارتباط با تاسيس «حكمت مدني» توسط فارابي درست باشد، بررسي اين بخش از دانش شكل گرفته در دوره ميانه اسلامي ميتواند پرتويي بر منطق شكست دوران اخير سرزمينهاي اسلامي بيفكند. در اين نوشتار برآنيم با توضيح متن‌گرايانه حكمت مدني فارابي و با استفاده از روش تحليل مقايسه‌يي، تاثير فلسفه سياسي افلاطون را بر طرح اقتدارگرايانه مدينه فاضله اين فيلسوف مسلمان مورد بررسي قرار دهيم؛ يعني برخلاف آنچه بطور معمول سعي نموده‌اند با توجه به مسلمان بودن فارابي، برخي وجوه شرعي دانش تازه تاسيس او را برجسته نمايند، نويسندگان اين نوشتار با فرض وجود يك بنيان فلسفي براي آرا معلم ثاني، ريشه نخستين آن را در ايده‌هاي افلاطوني پي ميجويند. بهمين خاطر، دوري از تعابير ايديولوژيك مدرن و سنتي جهت نفي يا اثبات حقانيت مطلق آرا فارابي وجهه اصلي همت نگارندگان اين سطور خواهد بود.

Farabi’s virtuous city (Medina fadilah) in Islamic political philosophy is usually compared with Plato’s utopia. If this comparison in relation to Farabi’s founding of “political philosophy” is correct, the study of this point, which was developed in the middle period of Islam, can illuminate the reasons of the failures witnessed more recently in Islamic countries. The purpose of the writer in this paper is to explore the effect of Plato’s political philosophy on the authoritarian design of the Muslim philosopher’s virtuous city through a text-oriented explanation of Farabi’s political philosophy following a comparative method of analysis. In other words, unlike those who have commonly tried to forefront some of the religious aspects of his newly founded science because of his being a Muslim, the writers of this paper, by assuming the existence of a philosophical basis for the ideas of the Second Teacher, seek its original roots in Platonic ideas. That is why the distinctive feature of this paper is avoiding the modern and traditional ideological terminologies in order to demonstrate or reject the absolute truth of Farabi’s ideas.