بررسي واكنش ژنوتيپ هاي كلزا به تنش خشكي از طريق كشت كالوس

Evaluation of Rapeseed Genotypes Response to Drought Stress via Callus Culture

به منظور بررسي واكنش ژنوتيپ هاي كلزا به تنش خشكي در شرايط كشت بافت، آزمايشي با 16 ژنوتيپ از اين گياه در 5 سطح خشكي (صفر، 10، 20، 30 و 40 درصد پلي اتيلن گليكول در محيط كشت MS كه به ترتيب معادل شاهد، 15/0-، 49/0-، 03/1- و 76/1- مگاپاسكال مي باشند) به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد. كالوس هاي حاصل از كشت ريزنمونه هاي هيپوكوتيل در محيط القا كالوس (محيط MS حاوي 5/0 ميلي گرم در ليترNAA)، 5/0) ميلي گرم در ليتر (2,4-D )و 5/0 ميلي گرم در ليتر BAP) تحت تاثير سطوح مختلف خشكي قرار داده شدند. ارزيابي تحمل به خشكي ژنوتيپ ها از طريق سنجش معيارهاي سرعت رشد نسبي كالوس (RGR)، سرعت رشد كالوس (CGR)، محتواي آب نسبي كالوس (RWC)، شاخص تحمل كالوس (Intol) و محتواي پرولين كالوس (PC) انجام شد. نتايج حاصل از تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه از نظر كليه صفات مورد مطالعه در بين ژنوتيپ ها اختلاف معني داري وجود دارد. نتايج مقايسه ميانگين ها نشان داد ژنوتيپ شماره 7 (Dante) به لحاظ دارا بودن محتواي آب نسبي، سرعت رشد، سرعت رشد نسبي و شاخص تحمل كالوس بالا در شرايط پتانسيل اسمزي نسبت به ساير ژنوتيپ ها از ظرفيت ژنتيكي بالاتري از نظر واكنش به تنش خشكي در شرايط آزمايشگاهي برخوردار است، لذا به عنوان ژنوتيپ احتمالي داراي كالوس متحمل به خشكي در شرايط اين ويترو معرفي مي گردد.

In order to investigate response of rapeseed genotypes (Brassica napus L.) to drought stress, an experiment was carried out with 16 genotypes and 5 level of drought induced via polyethylene glycol 6000 (0, 10, 20, 30 and 40% corresponding to osmotic potentials of control, -0.15, -0.49, -1.03 and -1.76 MPa) as a factorial arrangement in CRD template with three replications. Hypocotyl calli derived from cultures on callus induction medium (MS medium supplement with 0.5 mg/l NAA + 0.5 mg/l 2,4-D and 0.5 mg/l BAP) were subjected to different levels of drought stress. Some traits such as relative growth rate (RGR), relative water content (RWC), INTOL index, callus growth rate (CGR) and proline content (PC) were measured in calli. The results of ANOVA in vitro showed that there was a significantly difference between all genotypes for the traits. Results of means comparison revealed that the genotype No. 7 (Dante) had the highest amounts of RWC, CGR, RGR and INTOL, therefore this genotype is introduced because it had drought tolerant calli.