طراحي و اعتبار بخشي الگوي مناسب برنامه درسي مهارت هاي اجتماعي براي دانش آموزان عقب مانده ذهني

Designing and validation of the appropriate model of social skills curriculum for students with mental retardation

چكيده هدف از انجام اين پژوهش، طراحي و اعتباربخشي الگوي برنامه درسي مهارت‎هاي اجتماعي دانش‎آموزان عقب‌مانده ذهني دوره ابتدايي و راهنمايي تحصيلي بوده است. روش پژوهش از نوع توصيفي- پيمايشي است كه طي آن در ابتدا با مطالعه كتابخانه‎اي، مصاديق مهارت‎هاي اجتماعي مربوط به دانش‎آموزان عقب‌مانده ذهني در يك رويكرد بين‎المللي شناسايي و مباني برنامه درسي مربوط به آن تعيين گرديد. در مرحله بعد با استفاده از پرسشنامه محقق‎ساخته، ديدگاه‎هاي سه گروه از والدين (151 نفر)، معلمان (144 نفر) و متخصصان (42 نفر) مورد مطالعه قرار گرفت. روش نمونه?گيري خوشه?اي براي انتخاب والدين و معلمان و روش نمونه?گيري هدفمند براي انتخاب متخصصان استفاده شده است. در پايان نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده‎هاي كمّي مربوط به پرسشنامه، مهارت‎هاي اجتماعي مورد نياز دانش‎آموزان عقب‌مانده ذهني را در نه مولفه مشخص كرده است. همچنين با تحليل و تفسير اطلاعات حاصل از مطالعه كتابخانه‎اي، الگوي مطلوب برنامه درسي مهارت‎هاي اجتماعي در هر يك از عناصر برنامه درسي شامل اهداف، محتوا، راهبردهاي ياددهي- يادگيري،گروهبندي، زمان، فضاي آموزشي، و روش‏هاي ارزشيابي مشخص شد. در نهايت الگوي پيشنهادي برنامه درسي در اختيار چند نفر متخصص جهت اعتباربخشي قرار گرفت كه نتايج آن نشان داد، الگوي طراحي شده از اعتبار لازم برخوردار است.

The aim of this research was designing and validation of a model of social skills curriculum for students with mental retardation in elementary and middle school. The present study is a descriptive-survey design in which with utilization of literature review, social skills areas related to students with mental retardation in an international approach have been identified, and the foundation of curriculum has been determined. In the next stage perspectives of parents, teachers, and professionals have been surveyed with using researcher developed questioner. In this regard, 151 parents, 144 teachers, and 42 professionals have been selected as samples. Cluster sampling method was utilized to select parents and teachers, and a purposeful sampling procedure was used to select professionals. At the end the quantities analyses of data related to the questionnaire, identified the nine components of social skills for children with mental retardation. In addition trough the analysis of literature review the model of social skills curriculum in each elements of curriculum including goals, contents, teaching-learning strategies, resources and instruments, grouping, time of instruction, teaching environment, and evaluation methods have been identified. Finally the suggested model of curriculum has been offered to professionals for validation, and the results showed that the model has necessary evidences for validation.