بررسي اثر سرما و يخبندان روي درختان انار در استان يزد

Study of chilling and frost effects on Pomegranate (Punica granatum L.)

چكيده مناطق‌ خشك، از جمله استان يزد، محل اصلي كشت و كار و توليد اقتصادي انار كشور مي باشد. پايين بودن مقدار بارندگي، تابستان هاي گرم و خشك، زمستان هاي سرد و سوزان و تنش هاي محيطي، به ويژه خشكسالي و سرمازدگي، از ‌ويژگي هاي‌ اقليمي اين مناطق است. بر اساس داده هاي مهم اقليمي، سرما و يخبندان سال 1386 يك رويداد كم نظير براي اين مناطق بود. بنابراين بررسي اثرات آن بر روي درختان انار بلافاصله پس از وقوع شروع و به مدت 2 سال ادامه يافت. در اجراي اين تحقيق از 180 باغ انار در مناطق عمده ي اناركاري استان يزد بازديد و ضمن بررسي آثار خسارت در محل و مصاحبه با باغ دار نسبت به تكميل پرسش نامه اقدام شد. فرضيات اين قسمت از تحقيق، براساس داده هاي به دست آمده از پرسشنامه و با استفاده از آزمون ميانگين يك جامعه (T-Test) در نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت. به طور همزمان، با نظر گرفتن شرايط اقليمي و به روش نمونه برداري خوشه اي، تعداد 22 محل و در هر محل 3 باغ با كيفيت مديريتي خوب، متوسط و ضعيف در مناطق عمده اناركاري استان انتخاب گرديد. سپس در هر باغ، به صورت تصادفي، تعداد 10 اصله درخت هم سن، از رقم غالب منطقه انتخاب و عوامل مورد نظر، از جمله شدت خسارت سرما، روي آنها بررسي و يادداشت برداري شد. فرضيات مطرح در اين قسمت نيز براساس داده هاي حاصل از مشاهده و بررسي در محل، با استفاده از آزمون ميانگين دو جامعه مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت. نتايج نشان داد بيش تر باغ هاي انار استان به ميزان قابل توجهي از سرما و يخبندان دي ماه 1386 خسارت ديده اند. همچنين درختان انار شيرين نسبت به ترش، ارقام پوست سفيد نسبت به پوست قرمز، درختان مسن نسبت به جوان و باغ هاي با مديريت ضعيف در مقايسه با باغ هاي با مديريت خوب، روي مولفه هاي عملكرد، كيفيت ميوه و درخت آسيب بيشتري ديدند. اما، در يخبندان هاي شديد اين مقاومت شكسته شده و خسارت بر روي تمام ارقام مشاهده مي گردد. ريشه درختان انار سرمازده در تمام مناطق و در تمامي ارقام، اعم از جوان يا مسن و با مديريت ضعيف يا خوب، حتي در دماي ?C 24- سالم مانده و پاجوش فراوان توليد نموده اند.

Abstract Arid lands of Iran, such as Yazd province, are the main regions for cultivating and economic production of pomegranate (Punica granatum L.). Low precipitation, dry and warm summer, cold winter and environmental stress, especially drought and frost, are ecological characteristics of these regions. Based on some important climatological indicators, coldness and frost in January 2008 was an unexpected event for Yazd province and other desert areas in Iran. Therefore, study of chilling and frost effects on pomegranate were conducted and continued for 2 years. Number of 180 pomegranate orchards were visited in the main centers of pomegranate production and questionnaires were completed by interviewing with gardeners. Data of these questionnaries were analyzed by using one sample T-test in SPSS. Simultaneously, 22 sites were selected in the main pomegranate production centers of Yazd province. In each site, 3 orchards with good, normal and weak quality of management and in each orchard 10 trees of prevailing cultivars, were randomly selected. In the next step, several factors such as intensity of damage on these trees were studied. Results show that due to coldness and frost in winter, most of pomegranate orchards were damaged. Sweet cultivars comparing to sour, white skin comparing to red skin, old trees comparing to young and gardens with weak management comparing to good management were effective on yield, fruit quality and tree damage. However, these frost resistances were broken in severe frosts and all cultivars of pomegranates were damaged. Roots were safe against frost and were produced plentiful shoots in all cases, even in regions with a minimum temperature of -24 C? in winter.