جابربن يزيد جعفي و بررسي اتهام غلوّ درباره وي

Jaber ibn e Yazid e Joʹʹfi and; a survey on his indictment of exaggeration

«ابومحمد جابربن يزيد جعفي كوفي» (متوفي 128 ه.ق)، از اصحاب نامدار امام محمدباقر و امام صادقعليهما السلام است. او از بزرگ‌ترين علماي شيعه‌ي اماميه بود و به رجعت اعتقاد داشت. به‌دليل توجه جابر به بطون آيات و احاديث، كه در برخي روايات و اقوال منقول از او نيز تصريح شده است، غاليان او را از پيشكسوتانِ خويش معرفي كرده‌اند. سو استفاده‌ي غاليان از نام و شخصيت وي باعث شده است برخي جابر جعفي را شبه‌غالي بدانند و او را از غاليانِ نيمه‌افراطي محسوب كنند. عده‌اي نيز او را به‌صراحت غالي معرفي كرده‌اند. حال آنكه با بررسي علل جرح وي نزد برخي رجاليانِ متقدمِ شيعه و با استناد به روايات وارده در مدح وي و اقوال فرقه‌نگاران متقدمِ شيعه در ردّ تهمت غلوّ از او، و نيز دقت در نوع روايات وي و توجه به امور باطني در آنها كه مستعد سو استفاده‌ي غلات است، مي‌توان جابر جعفي را از اتهام غلوّ مبرّا دانست.

Abu Mohammad Jaber ibn e Yazid e Joʹfi (deceased or born in 128 Hijri), is one of the well-known followers of Imam Mohammad Bagher and Imam Sadegh. He was one of greatest Imamieh Shiite Ulama and he believed in Return (Rujʹat). Due to Jaber attention to hidden meanings of verses and hadiths, that has been emphasized in some narratives and words that he quoted, thus Ghulat introduced him as one of their seniors. Ghulat abuse of his fame and character, caused that some figures assumed him as a semi Ghali or introduced him as a semi radical Ghali. Some figures also expressly introduced him as a Ghali. But with survey on the reasons of the judgment about him between early Shiite Rejalian and with reference to the narratives that approve him and the words of early Shiite experts in heresies in denial of the exaggeration (gholove) slur about him, and with attention in his narrativesʹ type and his attention to hidden meanings and concepts that could pave the way of Ghulat abuse of him, we could deny the charge of exaggeration (gholove) about him.