واكاوي كاربرد رنگ سياه در ميان عباسيان

Re-Examination of using the black color by the Abbasids

سياهي جامه‌ها و پرچم‌هاي عباسيان در دوران نهضت و نظام، موجب اشتهار آنها به مسوّده شد و به تبعِ آن، مبلّغان و كارگزاران فرهنگيِ آنها اين انديشه را در تاريخ‌نگاري اسلامي مطرح ساختند كه رنگ ياد شده، مختص خاندان عباسي و هواداران آنها بوده است. پرسش كانونيِ اين مقاله اين است كه «برگرفتن رنگ سياه از جانب عباسيان، معطوف به كدام هدف بود؟» اين مقاله مي‌كوشد با رويكردي توصيفي‌ـ‌تحليلي، نشان دهد كه عباسيان در دوره نهضت، به بهانه‌ي سياهپوشي در عزاي شهيدان آل‌محمد، از رنگ سياه به‌مثابه ابزارِ تحريك عواطف شيعيان و علويان با هدف جذب آنها در مبارزه با امويان استفاده كردند؛ اما در دوره‌ي نظام، با ادعاي تاسي به رنگ پرچم پيامبر، خوش‌يمنيِ رنگ سياه براي خاندان عبدالمطلب، و تكيه بر روايت نجات‌بخشي از شرق، كوشيدند از اين رنگ، به‌منزله‌ي ابزاري براي كسب مشروعيت سياسي بهره بگيرند.

The blackness of the Abbasid banners and garments in the process of their movement and institution, made them famous as Musawwida (Holder of the Black Color). Therefore, their cultural agents tried to preach it as a special color for the Abbasid family and their followers in the Islamic historiography. The question which has been settled in the observation center of the current study is: For which aim, did Abbasids choose the black color? This article – under the descriptive and analytic approach- tries to show that Abbasids used the black color-in the movement course- as an instrument to absorb Shiite and Alid groups for fighting against Umayyads. But the black color was used for obtaining the political legitimacy by them in the institution course.