آسيب‌شناسي اثرات فاز محلول نفت خام بر بافت آبشش بچه ماهي سفيد درياي خزر (Rutilus frisii kutum) در شرايط آزمايشگاهي

Experimental assessment of the histopathological effects of water-soluble fraction of crude oil on gill tissue of juvenile Rutilus frisii kutum

هدف از اين تحقيق، بررسي تاثير سميت فاز محلول نفت خام بر بافت آبشش بچه ماهي سفيد درياي خزر و بررسي ضايعات بافتي ناشي از غلظت LC50 اين محلول در مدت 96 ساعت مي‌باشد. بدين منظور بچه ماهيان به وزن 1 تا 2 گرم در تابستان 1387 از كارگاه تكثير و پرورش ماهي كلمه گرگان صيد و بمنظور سازگاري با شرايط آزمايشگاهي به مدت 8 روز در تانكهاي 300 ليتري حاوي آب كلرزدايي شده شهري نگهداري شدند. سپس براي بدست آوردن LC50 96 ساعت، 6 غلظت از فاز محلول نفت خام (27، 25/29، 5/31، 75/33، 36 و 25/38 قسمت در ميليون) غلظت‌سازي شده و به هر آكواريوم 10 عدد بچه ماهي به مدت 96 ساعت معرفي گرديد. با توجه به ميزان مرگ و مير بچه ماهيان در 96 ساعت و با استفاده از آناليز آماري Probit value، LC50 96 ساعت، 95/33 قسمت در ميليون محاسبه گرديد. 2 غلظت LC50 و LC50 1/0 آماده‌سازي شدند. بعد از 24 و 96 ساعت از هر آكواريوم 3 عدد ماهي براي انجام آزمايشات بافت‌شناسي در محلول بوين تثبيت شدند. از بافت آبشش برش‌هاي 3 ميكروني تهيه، با هماتوكسيلين-ايوزين رنگ‌آميزي و بوسيله ميكروسكوپ نوري مورد بررسي قرار گرفتند. آسيب‌هاي عمومي مشاهده شده شامل جدا شدن اپيتليال از غشا پايه تيغه‌هاي آبششي، پرخوني در رشته و تيغه‌هاي آبششي، آنيوريسم، چماقي شدن انتهاي تيغه ها، هايپرتروفي سلولهاي اپيتليال تيغه ها، هايپرپلازي بين تيغه ها و چسبندگي تيغه هاي آبششي بود. مطالعات آسيب‌شناسي نشان مي‌دهد كه فاز محلول در آب نفت خام سبب آسيب‌هاي جدي به بافت آبشش در بچه ماهي سفيد مي‌شود و با اختلال در عملكرد اين اندام سبب بر هم خوردن هموستازي بدن ماهي مي‌شود.

The toxic effects of water soluble fraction (WSF) of crude oil on the gills of juvenile kutum roach, Rutilus frisii kutum, were investigated. The juvenile (1-2g) kutum roach were collected in summer 2008 from the Kolmeh Hatchery Center, Golestan province, and acclimatized to laboratory conditions through keeping them in a 300 liter tank with de-chlorinated water for a minimum of 8 days. Six different types of WSF concentrations were made to obtain LC5096h including 27, 29.25, 31.5, 33.75, 36 and 38.25ppm. Then, 10 fingerlings of R. frisii kutum were exposed to the WSF concentrations, for 96 hours. Considering mortality rate of the juveniles in 96 hours and using Probit value statistical analysis, LC5096h was obtained at 33.95ppm. Two different concentrations (0.1 LC50 and LC50) of WSF were prepared for further assessments and after 24 and 96h of exposure, 3 individual fish were collected from each aquarium for histopathological studies. The gill sections with 3 micron thickness were prepared, stained using H & E, and examined by light microscope. General damages after observation included: Epithelial lifting, congestion in filament and lamellae, clubbing, fusion, hypertrophy of epithelial cells of lamellae, different levels of hyperplasia between lamella and aneurysms. Pathological studies showed that the WSF of crude oil causes serious damage in gills of juvenile R. frisii kutum, leads to malfunction of this organ which will harm homeostasis of the fish.