بررسي تاثير كاربرد متوالي مواد آلي و آبياري با آب سديمي بر توزيع اندازه ذرات ثانويه خاك

Consecutive Application of Organic Matter and Sodicity on Secondary Particle Size Distribution

تحقيق حاضر به بررسي تاثير نوع و ميزان ماده آلي و همچنين مصرف متوالي سديم بر توزيع اندازه ذرات خاك مي‌پردازد. بدين منظور در گام نخست، يك نمونه خاك زراعي با دو نوع ماده آلي شامل كاه و كلش و كود دامي در سه سطح صفر، 1 و 5 درصد و سه تكرار طي چهار ماه در شرايط رطوبت زراعي تيمار شد. در مرحله بعد، سطوح مختلف SAR شامل صفر، 1، 10 و 30 از طريق آب آبياري بر روي نمونه هاي از قبل تيمارشده با مواد آلي، اعمال گرديد. نتايج حاكي از آن بود كه در بين تيمارهاي مورد مطالعه كاه و كلش در سطح 5 درصد، بيشترين فراواني ذرات در اجزاي اندازه اي بزرگتر از 1 ميلي متر و 25/0 تا 1 ميلي متر را ايجاد نموده است. همچنين مشخص گرديد كه افزايش ميزان مصرف ماده آلي موجب افزايش اندازه و پايداري ذرات مي گردد. با افزايش سطح SAR آب آبياري، فراواني ذرات بزرگتر از 25/0 ميلي متر كاهش يافت هر چند براي سطوح بالاتر ماده آلي، اين كاهش كمتر بود. اين موضوع دلالت بر ميزان تاثير سديم بر پراكندگي خاكدانه ها، بسته به مقدار ماده آلي خاك دارد. همچنين با افزايش سطح SAR، فراواني ذرات در اجزاي اندازه اي ريزتر از 25/0 و 125/0 ميلي متر افزايش يافت. در سطوح بالاي SAR آب آبياري، خاكدانه‌هاي بزرگتر از 1 ميلي متر نسبت به خاكدانه هاي با اندازه 25/0 تا 1 ميلي متر حساسيت بيشتري در برابر پراكنده‌شدن داشتند. يافته هاي اين تحقيق نشان داد كه هم مقدار و نوع ماده آلي و هم ميزان SAR آب آبياري بر توزيع اندازه ذرات موثرند. همچنين سوزاندن كاه و كلش پس از برداشت محصول مي تواند باعث كاهش پايداري خاكدانه در اثر حذف ماده آلي و در نتيجه افزايش احتمال فرسايش محيطي خاك گردد.

This study investigates the effect of rate and type of organic matter and also consecutive application of sodium on secondary particle size distribution. At first step, a cropland soil was treated with two organic matter types (manure and straw stubble), at different rates of 0, 1 and 5%, with three replicates during 4 months. Subsequently, four levels of SAR (0, 1, 10 and 30) were added to the pretreated samples through irrigation water. The results indicated that among different treatments, straw stubble 5% led to the most frequency of aggregates > 1 mm and 0.25-1 mm. It was found that increasing organic matter rate, the size and stability of aggregates increased. Aggregates > 0.25 mm were decreased with increasing the irrigation water SAR value, while this reduction was lower for higher rates of organic matter. This indicates that the effect of sodium on aggregate dispersion depends on the rate of organic matter. Also, increasing the SAR values, the frequency of particles in the fractions of 0.25 < and 0.125 < was increased. At the higher levels of SAR, aggregates > 1 mm showed more sensitivity against dispersion than those in 0.25–1 mm fraction. The findings of this study reveal that besides of type and rate of organic matter, the SAR value of irrigation water is effective in particles size distribution. Burning straw stubble after harvesting will lead to aggregate instability and soil environmental erosion increasing.