«بازنمايي خدا» در بلاگفاي فارسي (تحليل «الهيات مردم‌پسند مجازي اينترنتي» در ايران)

Representation of God in Persian Blogfa(An Analysis of Popular Theology in the Virtual World)

در جهان پيشامجازي، به مدت دو هزاره، «خداوند» مضمون و گوهر الهيات سنتي در اديان ابراهيمي (يهوديت، مسيحيت و اسلام) بوده است. اكنون در جهان مجازي، و در پرتو مجازي شدن و شكل‌گيري فضاي مجازي، رسانه اينترنت ما را با نوع جديد و غيرقابل باوري از «رسانه‌اي شدن دين و الهيات» و نيز «مردم‌پسند شدن دين» و «دين مردم‌پسند» روبرو ساخته است. ماحصل اين فرايند «الهيات مجازي» است. در اين مقاله ضمن بررسي نظري «الهيات مجازي و خداي مجازي»، تحليل محتوايي كيفي از «بازنمايي خداي مجازي» در «وبلاگ‌هاي فارسي» ارايه شده است. مقاله نشان مي‌دهد، كه «وبلاگ‌ها» بنا به ماهيت رسانه‌اي و مجازي منحصر به‌فرد خود توانسته‌اند؛ برداشت سنتي و قرايت پيشامجازي از «خداوند و الهيات» آن را به چالش كشند؛ و در عوض به «هژموني متني» و مجازي «خداي دين مردم‌پسند» اجازه بروز و ظهور دهند. اين چالش، فارغ و مجزا از نوع و ماهيت داوري درباره درستي يا نادرستي آن و نيز قضاوت درباره تهديدسازي يا فرصت‌سازي براي «دين داري‌هاي سنتي و اجتماعي» در هزاره سوم، دست مايه‌اي جديد و جذاب براي جامعه‌شناسي دين؛ به‌ويژه با تمركز بر سه گانه: «جامعه‌شناسي وبلاگ‌هاي ديني»، «مطالعات فرهنگي دين مردم‌پسند مجازي» و «مطالعات رسانه ديني» در ايران است.

In the pre- virtual world which took about two milleniums, “God” was assumed as the cornerstone of traditional theology especially in Abrahamic religions i.e. Judaism, Christianity and Islam. But now in the virtual world provided by the internet, we are witnessing a new situation that could be called “Media –oriented religion” or “popularization of religion”. The outcome is, therefore, “virtual theology”, the essence of which is “virtual God”. This phenomenon is regretfully neglected in sociological, cultural, and media studies of religion. This article first undertakes a theoretical review of “virtual theology and God,” and then makes a qualitative analysis of the “virtual representation of God” in Persian weblogs, especially blogfa. It is shown that in comparision with traditional media, the western academia and Islamic seminaries in pre- virtual world, these weblogs have managed to challenge the traditional notion of God and theology, due to their unique virtual and media – based status. They have launched, instead a “textual hegemony” and a “popularized God”. This challenge, apart from our for or against judgment and its threatening or opportunity providing nature vis - a - vis the traditional religiousness in the third millennium, has afforded an intriguing subject for the sociology of religion, especially by focusing on the trio: “sociology of religious weblogs” , “cultural studies of virtually popularized religion” and “studies of the religious media”, in Iran.