كاهش ميزان جرم خيزي در بازسازي مناطق شهري زلزله زده با رويكرد CPTED با تاكيد بر چرخه مديريت بحران؛ مورد پژوهي: بازسازي شهر بم پس از زلزله سال 1382

Rise reducing crime in the reconstruction of earthquake-stricken areas in CPTED approach with emphasis on disaster management; case study: bam city after the earthquake

مديريت بحران در برگيرنده يك سري عمليات و اقدامات پيوسته و پويا است كه به طور كلي بر اساس اصول كلاسيك مديريت شامل برنامه ريزي، سازماندهي، تشكيلات رهبري و كنترل است. مديريت بحران مجموعه مفاهيم نظري و تدابير عملي در ابعاد برنامه ريزي جهت مقابله با سوانح هنگام، قبل و بعد از سانحه است. از سويي ديگر، رويكرد CPTED (پيشگيري از جرايم با استفاده از طراحي محيطي) را مي توان نوعي رويكرد هدفمند در جهت طراحي كارآمد و هوشمندانه مولفه هاي محيطي با بكارگيري بهينه محيط مصنوع در كاهش جرايم دانست كه بطور موثري در افزايش سرمايه اجتماعي، بهبود كيفيت زندگي و افزايش ميزان رضايتمندي شهروندي و در نتيجه بهبود رفاه اجتماعي جامعه تاثير بسزايي دارد؛ چنانچه رويكرد حاضر اين امكان را فراهم مي كند تا با طراحي كالبدي شهر از طريق طرح كالبدي ساختمان و طراحي پلان و دسترسي به سايتهاي جرم خيز، بتوان از ايجاد محيطهاي مناسب براي جرم و جنايت، پرهيز كرد تا بعنوان بازدارنده از ارتكاب جرايم عمل كند. در اين مقاله «بازسازي بعد از وقوع بحرانهاي طبيعي» مورد توجه است تا با كاهش ميزان جرم خيزي در مناطق در حال بازسازي، امكان تقليل امكان دهي به وقوع جرم از طريق محيط كالبدي فراهم گردد كه يكي از مراحل چرخه مديريت بحران و بازسازي پس از سانحه را شامل مي شود. روش تحقيق مقاله حاضر در مرحله تدوين ادبيات نظري، رويكردي تحليلي و اسنادي است كه با بهره گيري از منابع موجود به بررسي و بازنگري اين رويكرد مي پردازد و در مرحله تدوين و ارايه راهكارها و تاكتيكهاي طراحي، روش استدلال منطقي در بستر مطالعات ميداني است كه با رجوع به فضاهاي شهر بم به ارايه پيشنهاداتي چند در اين رابطه مي پردازد. نتايج و يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه با التفات به چرخه مديريت بحران و آخرين مرحله مفروض آن؛ بازسازي پس از سانحه، لازم است تا در طراحي شهر و ساختمانهاي مسكوني و نيز الگوهاي توسعه آتي شهر مواردي چند از قبيل تقويت قلمروهاي طبيعي، كنترل دسترسي، نظارت طبيعي، حمايت از فعاليتهاي اجتماعي و تعمير و نگهداري مورد توجه قرار گيرد. در ضمن در پايان مقاله به ارايه تاكتيكهايي در حوزه طراحي شهر و معابر خيابان براي كاهش ميزان جرم خيزي بر اساس رويكرد فوق الذكر اشاره شده است.

disater mange ment that be considered Set of theoretical concepts and practical measures for crisis management in planning for disaster when Dimensions program, before and after the accident. In this paper, "Reconstruction after natural crises" is considered With the rise in crime rates in areas of reconstruction, giving the possibility to reduce crime may be provided through the physical environment that One cycle of crisis management and reconstruction of the accident are included. Results and research findings show that should be applied Such as enhancing natural areas in urban design, access control, natural surveillance, support and maintenance of social activities be considered. Paper presented at the tactics of street design and city streets to reduce crime rate rise is noted.