رابطه توليد علوفه مراتع استپي با برخي عوامل اقليمي موثر بر آن (مطالعه موردي: منطقه مروست - استان يزد)

Range forage production response to climatologically parameters of Marvast steppe rangelands, Yazd

شناخت روند تغييرات پوشش گياهي و عوامل موثر بر آن از جمله موارد ضروري در مديريت مراتع خشك و نيمه خشك محسوب مي شود. در جوامع گياهي اين مناطق، متغيرهاي اقليمي با تاثير بر ميزان رطوبت قابل دسترس درون پروفيل خاك، به شدت تركيب و توليدات گياهي را تحت تاثير قرار مي دهند. در اين راستا، مطالعه اي طي نه سال و با هدف بررسي تاثير متغيرهاي اقليمي بارش، دما و سرعت باد بر توليد گونه هاي مهم گياهي، در مراتع استپي منطقه مروست استان يزد انجام شد. به اين منظور هر ساله توليد گياهان به روش قطع و توزين، داخل پلات هاي تصادفي مستقر در طول ترانسكت هاي دايمي خطي اندازه گيري شد. داده هاي اقليمي نيز از ايستگاه كليماتولوژي مروست تهيه گرديد. به منظور تشخيص عمده گراديان هاي اقليمي موثر بر توليد گونه هاي گياهي منطقه از تجزيه چند متغيره افزونگي (RDA) استفاده شد. مطابق با نتايج به دست آمده هر يك از گونه هاي مورد بررسي با توجه به ساختار فيزيولوژيك و نياز اكولوژيك خود به يك يا چند گراديان پاسخ دادند. در اين ميان گونه هاي Haloxylon persicum، Salsola arboscula، Salsola tomentosa و Stipagrostis plomusa به ترتيب تحت تاثير بارش سال گذشته، دوره آذر تا اسفند، آذر تا دي و فروردين ماه قرار داشتند. توليد گونه هاي Salsola arboscula و Salsola tomentosa علاوه بر متغير بارش به ترتيب تحت تاثير حداكثر درجه حرارت ارديبهشت و تير قرار داشتند.

Understanding the vegetation dynamics of arid and semi-arid rangeland ecosystems and their effective factors are prerequisites for their proper management. In these regions, Meteorological variables play a major role in the availability of water within soil profiles and strongly influencing plant productivity and composition in plant communities. In this research, the reactions of the dominant plant species yield to meteorological variables were studied at steppe rangelands in Marvast region of Yazd province for nine years. For this purpose, four dominant Species were selected and their production was monitored every year with clipping and weighting method along permanent line transect in random plots. Meteorological data were collected from Marvast climatological station. Relationships between Main meteorological gradients and annual yield analyzed by redundancy multivariate analysis (RDA). However, various plant species reacted differently to these gradients in terms of Physiological properties and ecological requests. According to this result, Species of Haloxylon persicum, Salsola arbuscula, Salsola tomentosa and Stipagrostis plomusa influenced by rainfall in Past year, December-March, December- January and April, respectively. Yield of Salsola arboscula and Salsola tomentosa are influenced not only by rainfall but also by variability of May and July high temperature, respectively.