تاثيرويروس موزاييك معمولي لوبيا (Bean common mosaic virus) برعملكرد دانه، اجزاي عملكرد و مراحل فنولوژي لوبيا ((Phaseolus vulgaris L. درشرايط مزرعه

Effects of Bean common mosaic virus on Seed Yield, Yield Components and Phenological Phases of Common Bean (Phaseolus vulgaris L.) Under Field Conditions

به منظور بررسي ميزان خسارت و تاثير ويروس موزاييك معمولي لوبيا بر عملكرد دانه، اجزاي عملكرد و برخي صفات زراعي و فنولوژيك لوبياي معمولي اين تحقيق درسال 1387 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي شيراز انجام شد. بيست و پنج ژنوتيپ لوبيا در دو آزمايش جداگانه بدون آلودگي و با آلودگي درقالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار مورد ارزيابي قرارگرفتند. جدايه ويروس كه از يك مزرعه تحقيقاتي در ياسوج تهيه، خالص‌سازي و با استفاده از آزمون الايزا تاييد شده بود، روي گياهچه‌هاي حساس لوبيا تكثير و به صورت مكانيكي و با پودر كاربوراندوم براي آلوده‌سازي ژنوتيپ‌ها مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نتايج به دست آمده، آلودگي توسط اين ويروس تاثيري بر طول دوره زايشي ژنوتيپ‌ها نداشت اما دوره رويشي آن‌ها را كمي كوتاه‌تر كرد. آلودگي با ويروس به شدت باعث افزايش غلاف‌هاي پوك (4/88 درصد) و كاهش عملكرد دانه به ميزان 76 /46 درصد شد. صفات طول غلاف، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در غلاف، و شاخص برداشت در اثر آلودگي به ويروس كاهش معني‌داري نشان دادند بر اساس نتايج اين تحقيق لازم است در برنامه‌هاي به‌نژادي لوبيا براي توليد ارقام مقاوم به ويروس موزاييك معمولي لوبيا علاوه بر عملكرد دانه صفات ذكر شده نيز مورد توجه قرار گيرند.

To study the effect of Bean common mosaic virus (BCMV) on seed yield, yield components and some morphological and phenological traits of bean genotypes, an experiment was conducted in research farm of the Islamic Azad University, Shiraz Branch in 2007. Twenty five common bean genotypes were sown in two separate randomized complete block design with three replications under BCMV infection and non-infection conditions. The virus was provided from a research farm in Yasuj. The characterization of the virus was confirmed by PTA-ELISA method. After proliferation of virus on susceptible cultivar, seedlings were inoculated by the leaf rub method. The leaves were dusted with carborundum powder before inoculation. Founded stress by this virus did not affect the reproduction period, but vegetative period decreased a little. The results indicated that virus stress has severely increased the empty pods(88.4%) and decreased seed yield by 46.76 percent, but no significant differences were observed for phenological phases. Pod length, number of seed per plant, number of seed per pod, number of empty pods, seed yield and harvest index were mostly affected by virus. On the basis of the results obtained, for breeding of resistant cultivar to BCMV, in addition to yield, special attention should be paid to these traits.