خودكارآمدي تحصيلي و خودناتوان سازي در دانش آموزان دبيرستاني

Academic Self-Efficacy and Self-Handicapping in High School Students

هدف پژوهش حاضر، تعيين رابطه خودكارآمدي تحصيلي با خودناتوان‎سازي تحصيلي و تفاوت‌هاي بين دو جنس در اين متغيرها بود. از طريق نمونه‌برداري تصادفي خوشه اي، 387 دانش آموز پايه چهارم دبيرستان هاي دولتي شهر تهران (199 دختر، 188 پسر) انتخاب شدند. شركت‎كنندگان مقياس خودناتوان‎سازي تحصيلي (ميجلي و ديگران ،1996) و مقياس خودكارآمدي تحصيلي (مكيلروي و بانتينگ ،2002) را تكميل كردند. داده ها به‎وسيله آزمون‎هاي همبستگي، Z فيشر و تحليل واريانس چند‎متغيري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان دادند كه خودكارآمدي تحصيلي با خودناتوان‎سازي تحصيلي رابطه منفي معنادار دارد و جنس نمي تواند رابطه اين دو متغير را تعديل كند. همچنين، نتايج نشان دادند كه ميزان خودكارآمدي تحصيلي دختران به‎طور معناداري بالاتر از پسران و ميزان خودناتوان‎سازي تحصيلي پسران به‎طور معناداري بيشتر از دختران است. نتايج در قالب نظريه شناختي‎ـ‎اجتماعي و ويژگي هاي خاص بافت اجتماعي اثرگذار بر دانش‌آموزان پايه چهارم دبيرستان در ايران مورد بحث قرار گرفتند.

The aim of the present study was to examine the relationship between academic self-efficacy, academic self-handicapping, and gender. Three hundred and eighty seven students of Tehran public high school in fourth grade (199 females, 188 males) completed the Academic Self-Handicapping Scale (ASHS; Midgley et al., 1996) and the Academic Self-Efficacy Scale (ASES; McIlroy & Bunting, 2002). The sample was selected by the cluster random sampling. The data were analyzed using Pearson correlation coefficient, Fisher’s Z test and multivariate analysis of variance. The results indicated that academic self-efficacy was negatively related with academic self-handicapping and gender couldn’t play a moderating role in the relationship between these two variables. The results also indicated that female students reported significantly more academic self-efficacy than males and male students reported significantly more academic self-handicapping than females. The results were discussed within the social cognitive theory and social-specifics affecting the fourth grade high school students in Iran.