مقايسه‌ عناصر ابرداده‌اي و زبان نشانه‌گذاري فرامتن در پيشينه‌هاي بازيابي شده از پايگاه‌هاي اطلاعاتي تخصصي پزشكي ايران و جهان

A Comparison of Metadata Elements and the Hypertext Markup Language in Records Retrieved from Specialized MedicalDatabases in Iran and around the World

هدف: عناصر ابرداده‌اي دابلين‌كور و مجموعه ابرنشانه‌هاي زبان نشانه‌گذاري فرامتن موجود در ركوردهاي حاصل از پايگاه‌هاي اطلاعاتي تخصصي پزشكي ايران و جهان مقايسه شده اند. روش/ رويكرد پژوهش: فيلدهاي موجود در صفحات جست وجوي پايگاه‌هاي اطلاعاتي پزشكي Pubmed، Medline Ovid، MD Consult ، Medline Plus، Iranmedex و Pars Medline ايران و جهان، و سپس ركوردها مربوطه از لحاظ كاربرد عناصر ابرداده‌اي بررسي شدند. فيلدهاي ابرداده‌اي موجود براي جست وجوي منابع اطلاعاتي در پايگاه‌هاي اطلاعاتي تخصصي پزشكي ايران و جهان، و نيز عناصر ابرداده‌اي به كاررفته در منابع موجود در پايگاه‌هاي اطلاعاتي تخصصي پزشكي ايران و جهان مقايسه شدند. از روش تحليل محتوا براي بررسي عناصر ابرداده‌اي به كاررفته در ركوردهاي بازيابي شده و همچنين از روش‌هاي آماري توصيفي و آزمون‌هاي همبستگي متغيرها براي تجزيه و تحليل داده‌ها استفاده شده است. يافته‌‌ها: از عناصر ابرداده‌اي دابلين‌كور و ابرنشانه‌هاي زبان نشانه‌گذاري فرامتن در صفحات بازيابي شده بسيار كم است. همچنين اغلب ابرنشانه‌هاي مشاهده شده عناصري بودند كه در طراحي پايگاه اطلاعاتي به كار رفته بودند و پايگاه اطلاعاتي در سازماندهي ركوردهاي خود به اين عناصر توجهي نداشته است. اين امر در همه پايگاه‌هاي اطلاعاتي به جز پايگاه اطلاعاتي Medline Plus مشاهده شد و تنها در پايگاه اطلاعاتي Medline Plus عناصر ابرداده‌اي دابلين‌كور وجود داشت. اين عناصر عبارتند از: عنوان، موضوع، ناشر، تاريخ، نوع، شناسگر، زبان، رابطه. همچنين، در مدارك بازيابي شده از پايگاه‌هاي اطلاعاتي پزشكي تخصصي همه ابرنشانه‌هاي زبان نشانه‌گذاري فرامتن به جز عنصر حق مولف به كار رفته بود. بيشترين ميزان كاربرد اين عناصر مربوط به عناصر عنوان، نوع منبع، توصيف، پديدآور، روبوت و كليدواژه است. بيشترين تعداد فيلد ابرداده‌اي مربوط به پايگاه اطلاعاتي Pubmed و كمترين تعداد مربوط به پايگاه اطلاعاتي Medline Plus بود. فرضيه پژوهش مبني بر وجود ارتباط معني‌دار بيـن عناصر ابرداده‌اي موجود در منابع اطلاعاتي و فيلدهاي ابرداده‌اي موجود براي جست وجوي منابع اطلاعاتي در پايگاه‌هاي اطلاعاتي تخصصي پزشكي ايران و جهان، براساس آزمون مجذور كاي تاييد شد. نتيجه‌گيري: فيلدها و عناصر ابرداده‌اي در پايگاه‌هاي اطلاعاتي پزشكي ايران و جهان بسياركم و نامناسب به كار رفته اند؛ درحالي كه هرچه فيلدها و عناصر ابرداده‌اي بيشترگسترش يابند، جست وجو و بازيابي ركوردهاي دقيق‌تر با نياز كاربران بيشتر امكان‌پذير خواهد شد. در پايگاه‌هاي اطلاعاتي پزشكي ايران توجه كمتري به اين عناصر در بازيابي اطلاعات شده است.

Purpose: This research aims to compare the Dublin Core metadata elements and the Hypertext Markup Language (HTML) tags in records of specialized medical databases in Iran and around the world. Design/Methodology/ Approach: The Fields available in the search pages of Pubmed, Ovid Medline, MD Consult, Medline Plus, Iranmedex and Pars Medline medical databases were studied. Then the relevant records were surveyed in terms of the usage of metadata elements. The metadata fields available for search in information resources in specialized medical databases in Iran and around the world were compared. Content analysis was used for studying the metadata elements used in the retrieved records. For data analysis, descriptive statistical methods and correlation tests were employed. Findings: Dublin Core metadata elements and HTML tags are rarely found in the retrieved pages. Furthermore, most of the observed tags were elements that were used in designing databases and the databases had not considered these elements in organizing their records. This was observed in all databases except for Medline Plus. Dublin Core metadata elements existed only in Medline Plus database. These elements include: title, subject, publisher, date, type, identifier, language, and relation. Moreover, in the documents retrieved from the studied databases, all of the html tags except for the copyright tag were used. Elements including title, type, description, creator, robots, and keyword were the most used elements. Pumbed has the highest number of metadata fields and Medline Plus has the lowest number. The research assumption that there is a significant relation between the metadata elements in data sources and the metadata fields for searching in data sources of specialized medical databases in Iran and around the world was confirmed. Conclusion: Metadata fields and elements are used rarely and improperly in the medical databases in Iran and around the world. This is despite the fact that the more the metadata fields and elements develop, the more accurately the search and retrieval of records will match usersʹ needs. In medical databases of Iran, less attention has been paid to these elements in retrieving information.