بررسي روند هم‌خوني و اثر آن بر وزن پشم گوسفندان بلوچي ايستگاه اصلاح نژاد عبّاس‌آباد مشهد

A study of inbreeding trend and its effect on wool weight of Baluchi sheep in Abbas Abad breeding center of Mashhad

چكيده در اين پژوهش، از 46466 ركورد وزن پشم مربوط به 12821 راس برّه بلوچي (6334 نر و 6487 ماده) حاصل از 413 قوچ و 4879 ميش كه طي 24 سال "1362 تا 1385" از گلّه‌هاي 1 و 2 ايستگاه اصلاح نژاد عبّاس‌آباد مشهد جمع آوري شده بود، براي بررسي روند هم خوني و اثر آن بر وزن پشم استفاده گرديد. ضريب هم خوني حيوانات با استفاده از نرم‌افزار شجره محاسبه شد. آناليز داده‌ها توسط يك مدل مختلط خطّي و با استفاده از نرم‌افزار SAS انجام گرديد. سال و ماه پشم‌چيني، سن پشم‌چيني، ضريب هم خوني، جنس و تيپ تولّد اثر معني‌دار آماري بر وزن پشم داشتند (0001/0P < ). از كل حيوانات شجره، 2441 راس هم‌خون بودند (% 4/19). ميانگين و انحراف معيار ضريب هم خوني براي كل حيوانات و حيوانات هم‌خون به ترتيب 60/2±669/0 و 17/5±90/3 درصد بود. حداقل و حداكثر ضريب هم-خوني به ترتيب صفر و 25/31 درصد بود. ميانگين ضريب هم خوني براي برّه‌هاي نر و ماده به ترتيب 69/2±708/0 و 68/2±733/0 درصد و براي برّه‌هاي تك قلو و دو قلو به ترتيب 59/2±684/0 و 84/2±785/0 درصد بود. بين ميانگين ضريب هم خوني برّه‌هاي نر و ماده تفاوت معني‌دار آماري وجود نداشت و اين در حالي بود كه بين برّه‌هاي تك قلو و دوقلو، اختلاف معني‌دار آماري وجود داشت (05/0P < ). هم خوني اثر منفي بر عملكرد وزن پشم در برّه‌هاي نر و ماده دو قلو داشت (05/0P < ). افزايش هر يك درصد به ضريب هم خوني، سبب كاهش وزن پشم به مقدار 86/2 و 62/6 گرم در برّه‌هاي نر و ماده دو قلو گرديد. روند تغييرات ساليانه ضريب هم خوني براي كل حيوانات و حيوانات هم‌خون به ترتيب 075/0+ و 26/0- درصد و به لحاظ آماري معني‌دار بود (0001/0P < ). بنابراين براي كاهش اثرات زيان بار هم-خوني لازم است كه يك برنامه دقيق كنترل شده براي تلاقي حيوانات ايستگاه اصلاح نژاد عبّاس‌آباد مشهد در نظر گرفته شود.

Abstract In this research a total of 46466 wool weight records belonging to 12821 Baluchi lambs (6334 males and 6487 females) (progeny of 413 rams and 4879 ewes) born from 1983 to 2006 in two herds of Abbas Abad breeding centre, Mashhad, Iran were utilized to study inbreeding effect on wool weight of Baluchi sheep. Inbreeding coefficient was calculated for individual lambs using pedigree software. Data were analyzed by a linear model using SAS software. Year and month of shearing, age at shearing, inbreeding coefficient, sex and birth type had statistical significant effect on wool weight (P < 0.0001). In total pedigree animals, 2441 was inbred (19.4%). Average and standard deviation of inbreeding coefficient for total and inbred population were found to be 0.669±2.60% and 3.90±5.17%, respectively. Minimum and maximum of inbreeding coefficient were 0 and 31.25%, respectively. Average inbreeding coefficients for male and female lambs were 0.708±2.69 and 0.733±2.68%, and for single and twin lambs were 0.684±2.59 and 0.785±2.84, respectively. No statistical significant difference was found between two means of inbreeding coefficients of male and female lambs while statistical significant difference was revealed between two means of twin single and twin lambs (P < 0.05). Inbreeding had negative effect on performance of wool in twin male and female lams (P < 0.05). Increasing 1% of inbreeding coefficient of twin male and female lambs was accompanied with decreasing 2.86 and 6.62 g in their wool weight, respectively. Annual change trend in inbreeding coefficient for total and inbred population were 0.075% and -0.26%, respectively that was statistically significant (P < 0.0001).