ارزيابي آسيب پذيري آبخوان دشت ملاير با استفاده از مدل هايDRASTIC، SI و SINTACS

Vulnerability assessment of Malayer plain groundwater by SINTACS, DRASTIC and SI models

دشت ملاير تامين كننده آب شرب، كشاورزي و صنعت شهرستان ملاير مي باشد، بر اين اساس در اين پژوهش جهت شناسايي نواحي آسيب پذير آبخوان دشت ملاير در برابر آلودگي و تهيه نقشه آسيب-پذيري آبخوان از سه روش DRASTIC، SI و SINTACS استفاده شد. در گام نخست، نقشه حساسيت دشت براي هر يك از مدل هاي مورد نظر، با توجه به لايه هاي اطلاعاتي كه شامل محدوده آبخوان، بخش اشباعي، عمق سطح ايستابي، ميزان تغذيه آبخوان، شرايط خاك، هدايت هيدروليكي، توپوگرافي و كاربري اراضي مي باشند، تهيه گرديد. در گام دوم، لايه نيترات با توجه به داده هاي نيترات اندازه گيري شده از 32 چاه منطقه در طي فصل بهار سال 1389، تهيه شد. به منظور حصول اطمينان از كاركرد روش هاي مورد استفاده، همبستگي بين لايه نيترات و نقشه هاي آسيب پذيري مدل هاي يادشده محاسبه گرديد. با توجه به سطح معني داري ضريب همبستگي محاسبه شده بين مدل هاي DRASTIC و SI، واسنجي مدل هاي يادشده صورت گرفت و ضرايب پارامترهاي آنها تصحيح شدند. در گام سوم، با هم پوشاني نقشه كاربري اراضي و نقشه آسيب پذيري DRASTIC اصلاحي، نقشه خطر آلودگي آب زيرزميني بر اساس مدل DRASTIC كشاورزي تهيه شد. در آخرين مرحله، با مقايسه نقشه هاي آسيب‌پذيري DRASTIC اصلاح شده، SI اصلاح شده و مدل DRASTIC كشاورزي با لايه نيترات، بهترين مدل براي ارزيابي آسيب پذيري آبخوان منطقه انتخاب شد. نتايج به‌دست آمده بيانگر آن است كه مدل DRASTIC كشاورزي با ضريب همبستگي 81/0، بهترين مدل به اين ‌منظور مي باشد. بر اساس نقشه اين روش 5/15، 66/71 و 84/12 درصد از وسعت دشت به‌ترتيب در محدوده هاي آسيب پذيري كم، متوسط و زياد قرار مي گيرد.

In order to prepare the aquifer vulnerability map of Malayer plain which is the water resource of agricultural and industry activities as well as rural consumptive waters of the region, the DRASTIC, SINTACS and SI models were used for exploration of Malayer plain groundwater as following steps: first, by development of aquifer media, vadose zone media, water table, net recharge rate, soil media, hydraulic conductivity, topography and land use maps, the initial layers of the models were prepared. In the second step, the available nitrates layer of the groundwater was also prepared based on 32 measurements of wells during spring 2010. In order to evaluate the performance of the models, the correlation between the initial layers and available nitrates layer was calculated. Based on the calculated coefficient correlation and its significance, DRASTIC, SINTACS and SI models were calibrated and than theirs parameters were modified. Third, using overlap of the and correlated aquifer vulnerability maps, contamination danger map of plain which called agricultural DRASTIC map was produced. At last, by comparing the vulnerability potential map, modified SI map, modified DRASTIC model, agricultural DRASTIC model and neuro fuzzy inference map with the available nitrate layer, the best model was distinguished. The result illustrated that the agricultural DRASTIC method (r=0.81) is identified as the best method to evaluate the vulnerable points of Malayer plain. According to this map, 15.5, 71.66 and 12.84% of the area are located in the less, medium and high vulnerable points, respectively.