مطالعه‌ي برخي ويژگي‌هاي بوم‌شناختي و زيست‌شناختي و پراكنش موش خاردار (Acomysdimidiatus) در اندوختگاه زيست ‌سپهر گنو

Ecological and biological characteristics and distribution ofAcomys dimidiatus Cretzschmar, 1826 (Rodentia: Muridae) inGeno Biosphere Reserve, Iran

در اين پژوهش، برخي ويژگي‌هاي بوم‌‌شناختي و زيست‌‌شناختي و پراكنش موش خاردار (Acomys dimidiatus)، در محدوده‌ي اندوختگاه زيست‌سپهر گنو در استان هرمزگان، مطالعه شده است. با استفاده از تله‌هاي زنده‌گير، تعداد 47 نمونه‌ي بالغ از اين جونده، در منطقه‌ي ياد شده به‌دست آمد. اين گونه در محدوده‌ي مطالعاتي، از گستره‌ي ارتفاعي كمتر از 100 متر تا بيش از 1500 متر، مشاهده و به‌دام افتاد. بررسي‌ نشان داد اين گونه بيشتر در شب فعال است و در تمامي تيپ‌هاي گياهي منطقه‌ي مطالعاتي زيست دارد. بر اساس يافته‌ها، اين گونه مي‌تواند جونده‌ي غالب گستره‌ي زيستگاه‌هاي نوبوسندي منطقه به‌شمار آيد. اين جونده را مي‌توان در نواحي سنگلاخي و صخره‌اي، اطراف مناطق مسكوني و مناطق خشك محدوده‌ي مطالعاتي، مشاهده كرد. پس از صيد نمونه‌ها، پنج ويژگي ظاهري و 16 ويژگي جمجمه‌اي و دنداني براي تمامي نمونه‌ها به‌دست آمد. براي بررسي وضعيت نرمال‌بودن داده‌ها از آزمون كولموگروف- اسميرنوف استفاده شد. براي تمامي ويژگي‌ها آمار توصيفي محاسبه شد. يافته‌هاي حاصل از آزمون T اختلاف معني‌داري ميان ويژگي‌هاي ظاهري و جمجمه‌اي جنس‌هاي مختلف نشان نداد (p > 0.05). نتايج تحليل مولفه‌هاي اصلي (PCA) نشان داد كه مولفه‌ي اصلي اول، حدود 37 درصد واريانس جامعه را در برگرفته است. اين آزمون گروه‌بندي مشخصي بين جنس‌هاي مختلف نشان نداد.

There is little known about the systematics and population structure of Acomys dimidiatus in Iran.The distribution and morphological, cranial and external characters of Iranian specimens of A. dimidiatus are described in this study. 47 specimens of adult A. dimidiatus were collected by live traps from Geno Biosphere Reserve, southern Iran. We caught this rodent from the height range of < 100 to > 1500 meters above sea level. According to our field observations, this species is mostly nocturnal. This species lives in all plant types of the Iran-o-Touranian region and Nub-o-Sandian subregion in the Geno Biosphere Reserve. However, it was the dominant rodent in the Nub-o-Sandian subregion. It was found out that A. dimidiatus occurs in rocky areas, residential places and also in arid environments. Five external and sixteen cranial- dental characters were measured. The normality of data was analyzed by Kolmogorov- Smironov test. Statistical comparisons in adult specimens revealed no significant sex differences in the means of body measurements. Descriptive statistics were calculated for characters. The tail length was longer than head and body length. Also, differences of between two sexes were assessed with the principal components analysis (PCA). The first principal components accounted for more than 37% of the total variance. In total, PCA shows no clear distinction between samples.