اعتبار ساختاري مقياس نگرش سنج علوم (ايكن)

Structural validity of Aiken’s science attitude scale

چكيده هدف: پژوهش حاضر با هدف تعيين اعتبار ساختاري مقياس نگرش سنج علوم «ايكن» صورت گرفت. روش: روش پژوهش از نوع مطالعات همبستگي تحليل ماتريس همبستگي و كوواريانس و جامعه آماري شامل كليه دانش آموزان پايه سوم راهنمايي شهر تهران در سال تحصيلي 88-87 (134829 نفر دختر و 141458 نفر پسر) بود. از ميان آن ها نمونه‌اي به حجم 700 نفر، 350 دانش آموز دختر و 350 دانش آموز پسر با استفاده از روش نمونه گيري خوشه‌اي به صورت تصادفي انتخاب شد. ابزار پژوهش مقياس نگرش سنج علوم «ايكن» (1979) بود كه ضريب پايايي آن با استفاده از آلفاي كرانباخ 887/0 به دست آمد. براي تعيين روايي ساختاري ابزار پژوهش از سه رويكرد تحليل عاملي اكتشافي، تحليل-عاملي تاييدي و رويكرد تحليل چند گروهي استفاده شد. يافته‌ها: نتايج تحليل عاملي اكتشافي حاكي از ساختار سه عاملي مقياس نگرش سنج علوم «ايكن»؛ «لذت بردن از يادگيري علوم»، «ترس از يادگيري علوم» و «ارزش و اهميت يادگيري علوم» و نتايج حاصل از تحليل عاملي تاييدي نيز حاكي از برازش و مطابقت مطلوب الگوي ارايـه شده با داده‌ها و از اين رو بيانگر روايي مطلوب ابزار پژوهش بود. نتايج حاصل از رويكرد تحليل چند گروهي نيز حاكي از آن بود كه مقادير پارامتر استاندارد شده مربوط به متغيرهاي مشاهده شده عامل «لذت بردن از يادگيري علوم»، مقادير همبستگي بين عوامل و همچنين پايايي ابزار پژوهش براي دانـش آموزان دختر به طور معناداري بيشتر از دانش آموزان پسر است. نتيجه-گيري: شواهد مربوط به بررسي اعتبار ساختاري مقياس نگرش سنج علوم «ايكن»، مطلوبيت ويژگي‌هاي روان سنجي اين ابزار را تاييد و استفاده از آن را به عنوان ابزاري مناسب براي سنجش ميزان نگرش دانش‌آموزان نسبت به علوم پيشنهاد مي‌كند.

Abstract Aim: The present study aimed to assess the structural validity of Aiken’s science attitude scale. Method: Research method was kind of correlation studies with analysis of correlation and covariance matrix and population included all students in third grade guidance school in 2009-2010 in Tehran (134829 girls,141458 boys). Sample consists of 700 student (350 boy students and 350 girl students) was selected by multi-stage sampling. The data were collected through Aiken’s science attitude scale (1979) and the reliability of the scale was calculated by Alpha Coronbech coefficient as 0.887. The structural validity of the scale was investigated by exploratory factor analysis, conformity factor analysis and multi-group analysis. Results: By exploratory factor analysis three factors (enjoy science learning, fear of science learning, value and importance of science learning) were derived from the Aiken’s science attitude scale. The result of conformity factor analysis suggests good fitness of presented model with data and therefore represent the structural validity of scale is desirable. Results of multi-group analysis suggests the standardized parameter values for observed variables of the factor of " enjoy science learning " , values of the factor correlation and reliability of scale for girl students are significantly more than boy students. Conclusions: The evidence related to structural validity of the Aiken’s Science Attitude Scale, confirmed the goodness of psychometric properties of this scale and offered using this suitable scale to assess students’ attitude toward science.