سنجش مولفه‌هاي توانبخشي مبتني بر جامعه(CBR): تحليل عاملي

Measurement of the Components of Community-Based Rehabilitation(CBR): A Factor Analysis

مقدمه: توانبخشي مبتني بر جامعه راهبردي است كه در همه كشورها مي‌تواند به نيازهاي افراد كم توان جامعه بپردازد. هدف: سنجش مولفه‌هاي تاثيرگذار بر توانبخشي مبتني بر جامعه در ايران مواد و روش‌ها: اين پژوهش توصيفي- تحليلي و مقطعي در سال 1390 در دو مرحله انجام شد. در مرحله كيفي 45 نفر از خبرگان و در مرحله تحليل عاملي 564 نفر از كارشناسان CBR كشور، كارشناس مسيول CBR و معاونان توانبخشي 31 استان، كارشناس CBR و معاونان توانبخشي شهرستان‌هاي مجري CBR مشاركت داشتند. ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته و مطالعه راهنما بود كه اعتبار محتواي آن به صورت Expert Panel و اعتبار سازه آن با تحليل عاملي اكتشافي (تحليل مولفه‌هاي اصلي) انجام شد. پايايي آن با روش‌هاي آزمون مجدد و همساني دروني با استفاده از آلفاي كرونباخ تاييد شد. براي كفايت حجم نمونه، مقياس كيزر ماير الكين و براي مناسب بودن داده ها آزمون كرويت بارتلت بكار رفت. نتايج: در تحليل اكتشافي عاملي، 7 عامل قابل قبول با ارزش ويژه بالاتر از يك و واريانس كلي 84/61 درصد شناسايي شدند كه 54 گويه با بار عاملي قابل قبول ( بيشتر از 4/0) در زير اين 7 عامل قرار گرفتند. اين 54 گويه عوامل تاثيرگذار بر توانبخشي مبتني بر جامعه محسوب مي‌شوند. در مرحله اعتماديابي همه 7 عامل با گويه‌هاي مربوطه، ضريب پايايي مناسب(بيشتر از 84/0) بدست آوردند. نتيجه‌گيري: استفاده از افراد نيمه حرفه‌اي(كاركنان جامعه)، حمايت‌هاي اجتماعي و سياسي، خدمات آموزشي، تامين معاش، خدمات بهداشتي، خدمات پزشكي و تلفيق اجتماعي معلولان با توجه به بافت فرهنگي، اقتصادي، سياسي و اجتماعي كشور ما مي‌توانند ضمن توانمندسازي معلولان، موجب ارتقاي كرامت انساني فرد معلول و خانواده‌اي در جامعه شود.

Introduction: Community-based rehabilitation is a strategy that can help satisfy the needs of people with disabilities within the community in every nation. Objective: Measurement of the components effective on the community-based rehabilitation in Iran. Materials and Methods: This descriptive, analytical and cross-sectional study was performed in two stages in 2011. The owners of qualitative step were 45 expert and factor analysis step were 564 CBR experts? CBR responsible expert?rehabilitation authorities of 31 provinces? CBR experts and rehabilitation assistant of the studied city. Data were collected by a developed questionnaire . The validity of its content was assessed as Expert panel and their credit structures by exploratory factor analysis (main component analysis) using alpha internal parallelism of Coranbach. For adequacy of sample size Keiser Mayer Olkin scal and for suitable data, Bartlett test were used. Results:In exploratory factor analysis? we identified 7 acceptable factors with special values more than1and total variance of %61/84. 54 items with acceptable factor load(more than 0/4) were under this 7 factors. These 54 items are considered as effective factors on community-based rehabilitation and finding trust step for all 7 factors with respective items achieved appropriate reliability coefficient (greater than %0/84). Conclusion: The use of semi-professional (expert community), social and political support, educational services, financial supply, health services, medical services and social integration of the disabled people, approperiate for cultural, economic, political and social contexts of our country can empower the disabled people, promote human dignity of them and their families in the community.