بررسي توزيع فضايي و مكان يابي پارك‌هاي شهري بابلسر با استفاده از منطق فازي و مدل تحليل سلسله مراتبي (FAHP)

Investigation of Spatial Distribution of Urban Parks and Site Selections of New Parks Using Fuzzy Logic and Analytical Hierarchic Process (Case Study: Babolsar)

پارك‌هاي شهري سهم اساسي در رفاه عمومي مردم دارند. نقش آن را مي‌توان در رفاه شخصي، اجتماعي،اقتصادي، محيطي و رواني شهروندان مشاهده كرد. تامين نيازهاي اجتماعي و رواني شهروندان و تقويت همبستگي اجتماعي و نزديكي با طبيعت به نحوه بهره‌گيري از فضاهاي باز و سبز شهري مربوط مي‌شود كه به برنامه‌ريزي و طراحي سنجيده نياز دارد. ارايه فرصت برابر در دسترسي به پارك‌ها يكي از مسايل مهم در طراحي و توزيع مناسب پارك‌هاست. اين موضوع يكي از جنبه‌هاي اصلي در سيستم گذران اوقات فراغت افراد يك شهر در جهت دسترسي هر چه بهتر و مناسب تر افراد يك شهر است. توزيع مناسب‌تر اين كاربري منجر به عدالت بيشتر براي همه گروههاي اجتماعي مي‌شود. با پذيرفتن اين نكته كه فضاي سبز به عنوان ريه‌هاي تنفسي شهر به شمار رفته و فقدان آن به معني عدم وجود سلامت جسمي و رواني در شهرها محسوب مي‌شود ضرورت توجه به فضاي سبز ملموس‌تر مي‌شود. با توجه به اين ضرورت، هدف اين مقاله بررسي توزيع فضايي و مكان‌يابي پارك‌هاي شهر بابلسر با استفاده از منطق فازي و مدل سلسله مراتبي است. در بررسي پارك‌هاي شهر بابلسر به نحوه پراكنش، توزيع پارك، سلسله مراتب، مقياس پارك، سرانه و وضعيت كمي و تعداد پارك در سطح منطقه، شهر و ... پرداخته شده است. بنابراين در اين مقاله ابتدا توزيع فضاي پارك‌ها در سطح شهر بابلسر بررسي شده سپس با استفاده از مدل تحليل سلسله مراتبي و منطق فازي با تلفيق در نرم افزار ARCGIS مكان‌هاي پارك‌هاي جديد شهري در بابلسر تعيين شدند. نتايج نشان مي‌دهد كه توزيع پارك‌هاي شهر بابلسر نامناسب است و محله شماره 6 بيشترين اولويت را براي احداث فضاي سبز دارد.

Urban parks have essential role in public welfare. Their role could be observed in personal, socio-economic, environmental and mental wellbeing. Provision of socio-mental needs of citizens and enhancement of social cohesion are contributed to the way of using urban open and green spaces which such issue requires elaborated planning and design. Equal access to parks is an important issue in distribution of parks. This is an essential aspect in the system of leisure for all people as they want to have better access to parks. It is quite clear that an appropriate distribution of urban parks lead to more justice among all different social groups. By accepting that green space is the breathing lungs of a city, then this subject could be fully justified in urban planning. Regarding to this requirement, the aim of present paper is to investigate and the spatial distribution and site selection of urban parks in the city of Babolsar using fuzzy logic and AHP. By studying the cityʹs parks, their distribution, hierarchical order, scale, per capita and the number of parks are investigated in the level of city and region. Therefore, at first the distribution of parks was studied and then by applying analytical hierarchical process and fuzzy logic (FAHP) integrated in ARCGIS the new location of cityʹs new parks were determined. The results revealed that the distribution of parks is inappropriate and the neighborhood of 6 had the highest priority for the establishment of new park.