يكپارچه‌سازي محتوا و خدمات در سيستم‌هاي نرم‌افزاري كتابخانه‌هاي مركزي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ايران: گامي مهم در استفاده‌ي اقتصادي از دانش موجود

Content and Services Integration in Central Library Applications Software in Iranian Universities of Medical Sciences: An Important Step in Economic Usage of Existing Knowledge

مقدمه: دستيابي مستقيم و سريع به اطلاعات از جمله نيازمندي‌هاي اصلي كاربران اطلاعات در دنياي فن‌آورانه‌ي جديد است. امروزه، ديگر كاربران اطلاعات، به ويژه اطلاعات روز پزشكي و سلامت كه روزامدي و دسترسي سريع به محتواي آن جز ضروريات است، فرصت كافي براي جست‌وجو و دستيابي به اطلاعات را ندارند. از اين‌رو، پژوهش حاضر اقدام به تعيين راه‌كارهايي به منظور دستيابي به اطلاعات دقيق و مناسب در سريع‌ترين زمان نمود. روش بررسي: پژوهش حاضر با استفاده از مطالعه‌ي كتابخانه‌اي و تحليل محتوا اقدام به ارايه‌ي راه‌كاري براي يكپارچه‌سازي محتوا و خدمات در نرم‌افزارهاي كتابخانه‌هاي مركزي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ايران نمود. با توجه به وجود حداقل يك كتابخانه‌ي مركزي در هر يك از دانشگاه‌ها، تمامي كتابخانه‌هاي مركزي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ايران زير نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي (http://www.behdasht.gov.ir/index.aspx?siteid=1&siteid=1&pageid=28359)، كه بر اساس فهرست ارايه شده در وبگاه اين وزارت 46 دانشگاه مي‌باشد، جامعه‌ي پژوهش حاضر را تشكيل مي‌دهند. براي بررسي، توصيف و تحليل يافته‌ها از آمار توصيفي و نرم‌افزار Excel استفاده گرديد. يافته‌ها: كتابخانه‌هاي مركزي دانشگاه‌هاي مورد مطالعه و نيز نرم‌افزارهاي مورد استفاده براي ذخيره و بازيابي اطلاعات كتابشناختي و هم‌چنين برخي از نرم‌افزارهاي اطلاعاتي، توجهي به مبادله‌ي اطلاعات و در نتيجه يكپارچه‌سازي اطلاعات و خدمات خود با ساير كتابخانه‌هاي مركزي ندارند. كتابخانه‌هاي مورد بررسي در 4/71 درصد موارد از نرم‌افزار كتابخانه‌اي پارس آذرخش استفاده مي‌كردند. اين نرم‌افزار از قالب ابرداده‌اي مارك براي اطلاعات كتابشناختي خود استفاده مي‌كند. هم‌چنين در 86 درصد موارد، نرم‌افزارهاي مورد بررسي امكان ارايه‌ي خروجي‌هاي ابرداده‌اي استاندارد را داشتند. نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‌هاي پژوهش حاضر مي‌توان از راه‌كارهاي يكپارچه‌سازي در كتابخانه‌هاي مورد بررسي جهت بهره‌برداري اقتصادي از اطلاعات موجود استفاده كرد. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش، مي‌توان اذعان داشت كه جهت بهره‌برداري اقتصادي از قابليت‌هاي دانشي موجود در كتابخانه‌هاي مركزي دانشگاه‌هاي وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي بايد محتواهاي ابرداده‌اي اين مراكز يكپارچه‌ گردد. در اين راستا، پيشنهاد مي‌شود كه از مدل جست‌وجوي هم‌زمان، تفاهم‌نامه‌ي 50/39Z و استاندارد ايزو 2709 استفاده كرد. واژه‌‌هاي كليدي: كتابخانه‌ها؛ يكپارچه‌سازي سيستم‌ها؛ مديريت دانش

Introduction: Direct and rapid access to information is one of the main necessities of the users in new technological world. Nowadays, information users, particularly medical information in which rapid access is of necessity, do not have enough time to search and access to information. Therefore, the present study aimed to determine strategies to access required information as soon as possible. Methods: This study was performed using library research and content analysis to provide strategies for content and services integration in central library software of Iranian Universities of Medical Sciences. Since there is one central library in each university, all central libraries of 46 Iranian Universities of Medical Sciences affiliated to Ministry of Health and Medical Education, constituted the study population. Descriptive statistics and Excel software were used in order to analyze, describe, and evaluate the findings. Results: Findings of this study illustrated that central libraries in the studied universities as well as their used software for storage and retrieval of bibliographic information and also some of the data software do not care about information exchange and consequently integration of information with other academic central libraries. 71.4% of the studied libraries used Pars Azarakhsh Software. The mentioned software uses MARC metadata format. In addition, 86% of the studied applications could offer standard output metadata format. Conclusion: Given the findings of this study, it is possible to use integration strategies in order to exploit the existing data. Therefore, the studied libraries should integrate their bibliographic data. Thus, it is recommended to use simultaneous searching model, Z39.50 protocol and ISO 2709 standard to integrate their data. Keywords: Libraries; Systems Integration; Knowledge Management