بررسي اثر رژيم آبياري و تاريخ كاشت بر بنيه بذور توليدي ارقام كلزا توسط آزمون پيري زودرس

Investigation of irrigation regime and sowing date effect on seed vigor of rapeseed cultivars with accelerated ageing test

اين پژوهش به‌منظور بررسي رابطه بين خصوصيات آزمايشگاهي بذر و سبز شدن گياهچه ارقام كلزا به‌دست آمده از رژيم آبياري و تاريخ كاشت اجرا شد. تيمارها، شامل دو تاريخ كاشت و 2 سطح آبياري (عامل‌هاي اصلي) و بذر‌هاي 5 رقم كلزا (عامل فرعي) بودند كه از گياهان مادري يك آزمايش فاكتوريل اسپليت پلات بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي كه در سال اول (86-1385) در مزرعه تحقيقاتي موسسه اصلاح و تهيه نهال و بذر اجرا شده بود، به‌دست آمده بودند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تاريخ كاشت و رژيم آبياري اثر معني‌داري روي صفات اندازه‌‌گيري شده ارقام مورد مطالعه در مزرعه نداشته اما در شرايط آزمايشگاه فقط بر صفات طول ساقه‌چه و ريشه‌چه اثر معني‌داري داشت. براساس نتايج آزمايشگاه، رقم ساريگل به‌دليل داشتن بالاترين ميانگين جوانه‌زني روزانه، طول ريشه‌چه، كم‌ترين ميانگين زمان لازم براي جوانه‌زني و سرعت جوانه‌زني روزانه، بهترين بنيه بذر را داشت. نتايج همبستگي نشان داد بين درصد سبز شدن نهايي در مزرعه با طول ريشه‌چه در آزمايشگاه (آزمون پيري زودرس) همبستگي مثبت و معني‌داري (**59/0 = r) وجود داشت، در نتيجه از اين آزمون مي‌توان براي پيش‌بيني درصد سبز نهايي در مزرعه استفاده كرد.

This study was carried out to evaluate the association between laboratory seed characteristics and seedling emergence of canola cultivars that itʹs were produced under different irrigation regime and planting date. The treatments were included two planting date and two levels of irrigation (main factors) and seeds of five canola cultivars (sub factor) which in first year (2006-2007) had been cultivated in a factorial split plot design based on RCBD at experimental field of Seed and Plant Improvement Institute. In second year, the experiment was conducted in research field and laboratory of agronomy and plant breeding department at college of Aboureyhan -university of Tehran- during spring 2008. The analysis of variance results indicated that planting date and irrigation regime had no significant effect on measured traits under field experiment, whereas, in laboratory experiment, the effect of planting date and irrigation regime were significant on radical length (RL) and shoot length (SL), alone. Based on the laboratory results, the Sarigol cultivar due to higher mean daily germination (MDG), radical length (RL), lower mean time to germination (MTG) and daily germination speed (DGS) had the highest vigor seed. The results of correlation showed that there is the positive and significant correlation (0.59**) between final emergence percentage and RL in laboratory experiment (accelerated ageing test), therefore, accelerated ageing test can be used for predication of percentage of emerging plants in the field.