ميزان رعايت اصول يادگيري بزرگسالان در اجراي برنامه‌هاي آموزش مداوم و اثربخشي اين برنامه‌ها از ديدگاه پرستاران دانشگاه علوم پزشكي مشهد

Concordance of Continuing Education Programs with the Principles of Adult Learning and their Effectiveness: Perspectives of Nurses in Mashhad University of Medical Sciences

مقدمه: آموزش مداوم يك جز ضروري براي حرفه‌اي شدن پرستاري است و به عنوان يك تسهيل‌كننده جهت توسعه عملكرد پرستاران، به عنوان يادگيرندگان بزرگسال، شناخته مي‌شود. اين مطالعه به منظور بررسي ميزان رعايت اصول يادگيري بزرگسالان در آموزش‌هاي مداوم و ميزان اثربخشي اين برنامه‌ها از ديدگاه پرستاران انجام گرديد. روش‌ها: اين پژوهش يك مطالعه توصيفي- مقطعي است كه بر روي 150 نفر از كاركنان پرستاري شاغل در بيمارستان قايم دانشگاه علوم پزشكي مشهد در سال 1390 انجام شد. نمونه 150 نفري به روش سهميه‌اي تعيين شد. ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود كه از بخش‌هايي به منظور بررسي «ميزان انطباق آموزش‌هاي ضمن خدمت با اصول يادگيري بزرگسالان»، «ميزان اثربخشي آموزش‌هاي ضمن خدمت»، و «روش‌هاي ترجيحي آموزش دراين گروه‌ها» تشكيل شده بود. روايي آن به روش شاخص روايي محتوا، و پايايي آن با محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ به تاييد رسيد. داده‌ها با استفاده از آمار توصيفي و آزمون همبستگي پيرسون مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج: 68% نمونه‌ها زن و 89% كارشناس پرستاري بودند. ميانگين نمره كلي ميزان انطباق آموزش‌هاي ضمن خدمت با اصول آموزش بزرگسالان 6/4±2/35 از 65 نمره بود. نتايج در مورد ميزان اثربخشي نشان داد كه ميانگين امتياز اثربخشي 2/6±66/28 از 55 امتياز بود. به طور كلي 9/46% پرستاران ميزان رعايت اصول يادگيري بزرگسالان را در آموزش‌هاي مداوم در حد ضعيف ارزيابي كردند. نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‌هاي اين مطالعه پيشنهاد مي‌شود جهت افزايش اثربخشي آموزش‌هاي مداوم در مرحله برنامه‌ريزي، اجرا و ارزشيابي از نظر انطباق با اصول يادگيري بزرگسالان مورد بازنگري قرار گيرند.

Introduction: Continuing education is an essential component of the professionalization of nursing and could be viewed as a catalyst for the development of nursing practice. This study aimed to determine the concordance of the continuing education programs with the principles of adult learning and the effectiveness of these programs from the perspective of nurses. Methods: In this cross-sectional descriptive study, 150 nurses working in teaching hospitals affiliated to Mashhad University of Medical Sciences in 2011 were selected using quota sampling. Data were collected using a researcher-made questionnaire which proved to be valid and reliable. The questionnaire had 3 sections, focusing on “Concordance rate of in-service training programs with the adult learning principles”, “Effectiveness rate of these programs”, and “the preferred educational methods”. Data were analyzed using descriptive statistics, and Pearson correlation coefficient. Results: 68% of participants were women and 89% had a BS degree in nursing. The mean score of compliance of continuing education program with principals of adult learning was 35.2±4.6 out of 65.The mean score for the effectiveness was 28.6±6.2 out of 55. As for adult learning principles, 46.9% of the participants rated the program weak. Conclusion: It is suggested that the continuing education program be revised in term of planning and implementing, based on the principles of adult learning in order to increase the effectiveness of this program.