كاركردهاي اجتماعي طريقت نوربخشيه از آغاز تا عصر صفوي

Social Functions Nurbakhshieh Path from Start to Safavid

ساختار اجتماعي ايرانِ عصر صفوي، با تاثيرپذيري از سياست‌هاي پادشاهان صفوي، ديگر پذيراي تحركات سياسي ـ اجتماعي طرايق صوفيانه نبود. طريقت نوربخشيه با مشاهده حركت صوفيان صفوي از محراب به‌جانب تخت سلطنت، تداوم محبوبيت و آزادي عمل اجتماعي خويش را در خطر ديد. مرشدان نوربخشي تقريباً هم‌زمان با صفويان، به‌منزله يك طريقت صوفيانه شيعه‌مذهب، در قلمرو تيموريان اعلام موجوديت سياسي كردند، اما درادامه نتوانستند هم‌چون صفويان به قدرت سياسي دست يابند. بنابراين در برابر تشيع سياسي و عوام‌پسند صفويان ناگزير شدند رويكردهاي مختلفي را در زمينه‌هاي اجتماعي اتخاذ كنند. تا بدين وسيله سلسله مذهبي خويش را حفظ كرده و با چشم اميد به آينده مترصد فرصتي براي تبديل طريقت خود به سلطنت باشند. تحقيق حاضر با بهره‌گيري از شيوه پژوهش كتاب‌خانه‌اي و تحليلي درصدد بررسي ابعاد گوناگون زمينه‌هاي حضور مرشدان نوربخشي در جامعه عصر صفوي و نيز كاركردهاي اجتماعي آنان در اين دوران است. به‌نظر مي‌رسد پس از تشكيل حكومت صفويه، پادشاهان اين سلسله ديگر نمي‌توانستند فعاليت سياسي، اجتماعي، و مذهبي طرايق صوفيانه را ببينند. لذا از هر فرصتي براي سركوب سلسله‌هاي مذهبي حاضر در قلمرو خود بهره مي‌بردند. درمقابل، طريقت نوربخشيه، بسان ديگر سلسله‌هاي مذهبي، به‌سبب ناتواني نظامي و مالي نسبت به شاهان صفوي با استفاده از توانايي‌هاي گوناگون اجتماعي خود نظير اعتقاد به تشيع به‌منزله مذهب رسمي كشور، ادعاي داشتن كرامات، فراگيري دانش طب و بهره‌گيري از آن براي حضور پررنگ‌تر در جامعه، سرودن اشعار در زمينه‌هاي گوناگون، و ... در تداوم حيات اجتماعي و سياسي طريقت خود، به اميد دست‌يابي به شرايط بهتر، مي‌كوشيدند.

Iran’s Safavid social structure affected the politics of the Safavid kings, more receptive to political movements-Social Trayq not mystical. Safavi Sufi brotherhoods Nurbakhshieh move the view of the altar to the throne, his continuing popularity and social freedom were in danger. Master Nurbakhsh, although almost simultaneously with the Shiite Safavid Sufi brotherhoods as a political entity was declared in the Timurid territory, but could not continue as the Safavids to achieve political power. Thus the political and public-friendly Shia Safavids were forced to adopt many approaches in the social field. Thereby retaining their religious hierarchy and hope for the future with an opportunity to reach into his path to the throne. This research utilizes a library of research and analytical approach seeks to review various areas of the Master Nourbakhsh Safavid society and their social functions is in this period. Seems to form a government after the Safavid dynasty of kings that refuse to see the activities of other political, social, religious and not from other Sufi Trayq. So every opportunity to suppress the religious hierarchy in their territory, they took advantage. In contrast, religious creed Nurbakhshieh like the other series due to financial and military weakness of the Safavid kings used their various abilities, such as belief in Islam as the official religion of the country, claim to greatness, knowledge acquisition and utilization of Medicine for more presence in the community, writing poems in various fields and ... Continuing social and political life in their path, hoping to achieve better conditions tried.