اثرپذيري سياست هاي حمايتي كشاورزي بر توليد برنج در ايران

Effectiveness of Support Policies on the Production of Rice in Iran

با توجه به اهميت بخش كشاورزي در توليد و ايجاد امنيت غذايي، اكثر كشورهاي جهان و از جمله ايران از راه هاي مختلف اين بخش را مورد حمايت قرار مي دهند. نگاهي به روند توليد، مصرف و واردات در كشور نشان مي دهد كه به رغم رشد توليدات، ايران همچنان يكي از بزرگترين واردكنندگان برخي از محصولات زراعي در جهان است. لذا اين پرسش وجود دارد كه سياست هاي حمايتي تا چه حد توانسته است موجب افزايش توليد و عملكرد محصولات زراعي در كشور گردد. ازاين رو در اين مطالعه، ميزان كل حمايت داخلي(AMS) برنج طي دوره ي 1388-1368 محاسبه شده و با استفاده از روش عليت گرنجري هسيايو، وجود رابطه ي عليت بين ميزان حمايت‌ها و ميزان رشد توليد مورد آزمون قرار گرفته است. همچنين با بهره‌گيري از الگوي تصحيح خطا، روابط بلندمدت بين متغيرها بررسي گرديد. نتايج تحقيق حاكي از آن‌ است كه رشد حمايت‌ها بر رشد توليد برنج و رشد عملكرد توليد تاثيري نداشته است. اين در حالي است كه رشد حمايت ها موجب رشد سطح زير كشت اين محصول در دوره ي مطالعه شده است. بنابراين تجديد نظر در سياست‌هاي حمايتي به منظور انتقال يارانه‌ها از مرحله ي توليد به ساير مراحل نظير بازاريابي و توزيع پيشنهاد مي‌گردد. براي اثرپذيري بيشتر، سياست هاي حمايتي پيشنهاد مي-گردد و اين سياست هاي حمايتي معطوف به افزايش عملكرد گردد. وضع قيمت تضميني بالاتر براي ارقام پرمحصول نسبت به قيمت بازاري ارقام سنتي و همچنين نسبت به قيمت بازاري ارقام پرمصرف، از جمله ي اين اقدامات است. از طرفي پيشنهاد مي شود تا سياست هاي حمايتي نهاده اي با هدف بهبود تكنولوژي توليد وضع و به مرحله ي اجرا درآيد. طبقه بندي JEL : F13, Q18, Q17.

Today increasing productivity is the most and effective ways to achieve economic growth. The purpose of this study is to analyze factors affecting labor productivity in producing major crops in central region of Mamasani Township in Fars province, Iran. Data were collected by filling up questioners through interviews with a sample of 358 farmers from 24 villages in Mamasani Township in farming year of 1386-1387 (2007-2008) who were selected by stratified random sampling. Factors that affected labor productivity were ages, experience, sex, level of education, farm size, participating in training extension programs, number of visits with extension men and access to credit. The analysis was done by using a multiple regression model. The results indicated that the level of education (primary school), farm size, degree of mechanization, membership in cooperatives, participating in extension programs, visiting of farm by extension men and village location had positive effect on labor productivity. Variables such as level of education of high school Diploma, experience, ratio of amount of loan to current costs had negative significant effect on labor productivity. The results of this research suggested that enlargement of farm size, increasing level of mechanization, extension and training program and farm visits by extension men should be encouraged and facilitated by the authorities and policy makers.