تعيين ماهيت ميانبارهاي ماگمايي گرانيت‌هاي مجموعه پلوتونيك ملاير با تكيه بر روش‌هاي ژيوشيميايي و آماري

The Determining of the Nature of Magmatic Encalves in Granites of Malayer Plutonic Complex based on Geochemical and Statistical Methods

گرانيت‌هاي مجموعه پلوتونيك ملاير داراي ميانبارهاي (انكلاو) ماگمايي با تنوع اندازه، شكل ظاهري، كاني‌شناسي و تركيب شيميايي است. تفسير نمودارهاي دو متغيره ژيوشيميايي عناصر اصلي و كمياب با توجه به محتواي بالاتر برخي از اكسيدها مانندMnO ، TiO2،MgO ، CaO و FeOt در نمونه‌هايي از ميانبارها نسبت به سنگ ميزبان و همين طور روندهاي خطي مشاهده شده از اين اكسيدها و برخي از عناصر كمياب همچون Cr، Ni، V نشان دهنده ماهيت متفاوت و در واقع منشا مافيك‌تر اين دسته از ميانبارها (نوع مافيك) نسبت به سنگ ميزبان و ديگر ميانبارهاي فلسيك است. مطالعه تركيب شيميايي ميانبارها در مقايسه با سنگ ميزبان، بهره‌گيري از روش‌هاي آماري دو و چند متغيره (رگرسيون دو متغيره، ضرايب همبستگي، تحليل خوشه‌اي و تحليل مولفه‌هاي اصلي) بيانگر تباين مشخص تركيب شيميايي بين ميانبارهاي مافيك با فلسيك و سنگ ميزبان و از طرفي شباهت بين ميانبارهاي فلسيك و سنگ ميزبان است. اين ويژگي به صورت پراكندگي مشخص بيشتر اكسيدها نسبت به خط رگرسيون و ضريب R2 پايين در رگرسيون دو متغيره، ضريب همبستگي ناچيز اكسيدهاي عناصراصلي و اغلب عناصر كمياب ميانبارهاي مافيك در برابر سنگ ميزبان، قرارگيري نمونه‌ها در دو گروه متفاوت و مجزا در الگوي شاخه درختي و جهت‌گيري بردار متغيرها و نمونه‌ها در نمودار دو متغيره تحليل مولفه‌هاي اصلي (PCA) قابل مشاهده است و تاييد كننده روندهاي ژيوشيميايي متفاوت مشاهده شده براي عناصر مختلف در ميانبار و سنگ ميزبان در نمودار‌هاي دو متغيره ژيوشيميايي (هاركر) است.

Granitic rocks of Malayer plutonic complex contain varieties of enclaves with different shapes, sizes, mineralogy and chemical composition. The interpretation of bivariant geochemical diagrams of major oxides and trace elements with respect to higher values of some of oxides such as MnO, TiO2, MgO, CaO & FeOt than host rocks in one groups of enclaves and moreover linear trend of these oxides and some of trace elements such as Ni, Cr, V indicate to different nature and mafic source of these enclaves (Mafic type) than host rocks and other enclaves (Felsic type).The study of chemical composition of this enclaves by using of univariant and bivariant statistical methods (bivariant regression analysis, correlation coefficients, cluster analysis and principle component analysis) indicate clear chemical contrast between mafic enclaves with felsic enclaves and granitic host rocks and in other side chemical affinity of felsic enclaves and their host rocks. Distinctive distribution of the majority of oxides and trace elements of mafic enclaves and host rocks and low values for R2 in regression analysis, low value of correlation coefficient of major element oxides and trace elements between enclaves and their host rocks, separate position of samples in cluster pattern and special direction of variants and samples of vectors in bivariant diagram of principle component analysis (PCA) are outputs of different geochemical characteristics of enclaves and host rocks. Moreover this correlates with different trends of each major oxides and trace elements in bivariant geochemical diagram (Harker diagram).