آسيب‌پذيري محله‌هاي اسكان غير‌رسمي در‌مقابل مخاطرات طبيعي مطالعه موردي: محله چاهستاني‌ها در شهر بندرعباس

Informal Settlements Vulnerabilities in Bandar-Abbas on the Basis of Environmental – Structural Assessment

در اين پژوهش براي شناخت محدوده‌هاي آسيب‌پذير دربرابر انواع مخاطرات طبيعي در محله غيررسمي چاهستاني‌ها بر‌مبناي لايه‌هاي اطلاعاتي و براي پهنه‌بندي شدت آسيب‌پذيريِ پايگاه لايه‌هاي اطلاعاتي از نقشه‌هاي پايه طبيعي و كالبدي شامل مكانيك خاك، ميزان و جهت شيب، تيپ اراضي، هيدرولوژي، تراكم ساختماني و عرض شبكه معابر استفاده شد. با روش تحليل سلسله‌مراتبي (AHP) عوامل مورد بررسي به‌صورت زوجي مقايسه و وزن هر‌يك از آن‌ها محاسبه شد كه نشان‌دهنده ميزان تاثير آن‌ها در ميزان آسيب‌پذيري محله است. سپس نقشه وزني هر عامل و در‌نهايت با تلفيق آن‌ها نقشه آسيب‌پذيري محيطي با اعمال ضريب وزني مربوط به هريك از عوامل تهيه شد. نتايج به‌دست‌آمده از مدل نشان مي‌دهد نوار شمالي تا بخش‌هاي شرقي محله چاهستاني‌ها به‌علت خطر‌پذيري درمقابل رانش زمين محدوده تپه‌هاي رسوبي، آب‌گرفتگي معابر بر اثر سطح بالاي آب زيرزميني و شيب تند موجود و زلزله بر اثر سستي بناها و ناپايداري بستر زمين، در محدوده آسيب‌پذيري بالايي قرار دارند. بخش‌هاي جنوب و غرب محدوده به‌دليل شبكه معابر عريض‌تر و شيب ملايم با آسيب‌پذيري پايين مشخص مي‌شوند.

Reduction of vulnerabilities against natural risks is one of the main objectives of structural and urban planning and designing. One of the considerable informal sectors in Bandar-Abbas city is Chahestaniha. To identify vulnerable areas resulted from types of natural risks in the Chahestaniha, based on layers information and zoning on the risk and vulnerability, physical and structural database layers including soil mechanic, slope and aspect, land type, hydrology, building density and width of roads network were used. The method of Analytical Hierarchy Process (AHP) investigated factors compared with each other and weights of each factor that indicates effectiveness of vulnerability of the sector was calculated. Given the weight numeric values of each factors, weighted maps of them was prepared and eventually vulnerability map by using weighted layers and weight ratio of each factor, prepared . The results of model show that northern and eastern part of the sector are threatened by high vulnerabilities caused by landslide of the sedimentary hills, streets flooded by the high rate of underground waters and the steep and earthquake destruction due to buildings weakness and instability of land construction. South and west of area are identified by low vulnerability because of wide streets and moderate slope.