بررسي تنوع زيستي گياهي و خصوصيات خاك در جنگل‌كاريهاي كاج سياه و زبانگنجشك در منطقه الندان- ساري

Biodiversity and soil properties in Pine (Pinus nigra Arnold.) and Ash (Fraxinus excelsior L.) plantations (Case study: Alandan Forest,Sari)

در بسياري از مطالعات علمي به اهميت حفظ تنوع زيستي در مديريت پايدار جنگل اشاره ويژهاي شده است. مطالعه حاضر بهمنظور بررسي تاثير جنگلكاريهاي كاج سياه و زبانگنجشك بر تنوع زيستي پوشش علفي و خصوصيات خاك در جنگل الندان ساري انجام شد. درصد پوشش گونه هاي علفي و تعداد تجديد حيات گونه هاي چوبي در هر توده با استفاده از 6 پلات 20×20 متري كه بصورت تصادفي سيستماتيك انتخاب شده بودند، اندازه گيري شد. نمونه برداري از خاك با استفاده از روش استوانه (با قطر 8 سانتي متري) در قسمت مركزي هر پلات ازسه عمق 10- 0، 10 تا20 و20 تا30 سانتي متري انجام شد. كربن، نيتروژن، اسيديته، هدايتالكتريكي، درصد اجزاي تشكيل دهنده بافت خاك و چگالي ظاهري براي هر نمونه خاك در آزمايشگاه اندازهگيري شد. شاخص هاي تنوع زيستي شانون – وينر و سيمپسون، شاخص هاي غناي مارگالف و منهنيك و شاخص هاي يكنواختي (Equitability , Evenness) با استفاده از نرمافزار PAST محاسبه شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه شاخص هاي تنوع زيستي، غنا و يكنواختي براي پوشش علفي و تجديد حيات گونه هاي چوبي در توده كاج سياه در مقايسه با توده زبانگنجشك بيشتر بود (5./p < .). همچنين تفاوت معني-داري در برخي از خصوصيات خاك در بين دو توده مورد بررسي مشاهده گرديد (5./p < .). يافته هاي اين تحقيق نشان مي دهد كه بهرغم عقيده متداول در مورد نامساعد بودن شرايط بيولوژيكي در توده هاي سوزني برگ ممكن است شرايط زير تاج پوشش توده كاج براي حضور بعضي از گونه هاي علفي و چوبي با نيازهاي اكولوژيكي مشابه در 25 سال اول كاشت مناسب باشد.

The significance of biodiversity maintenance in sustainable forest management has been indicated at many scientific studies. The present study was conducted to investigate the impact of Pine (Pinus nigra Arnold.) and Ash (Fraxinus excelsior L.) plantations on diversity of herbaceous vegetation cover and soil properties in Alandan site of Sari Forest area of the Iranian Caspian Forests. herbaceous vegetation cover percentage and natural regeneration number of woody species were measured, using six plots (20×20 m.) at each stand, which have been selected by random systemic statistical method. Soil sampling was made at center of each plot up to 30 cm depth at 10 cm intervals, using coring method (8 cm diameter). Soil tested propertirs consisted of: C, N, pH, EC, particle density and bulk density. Biodiversity indices (Shannon, Simpson), richness indices (Menhinick, Margalef) and uniformity indices (Equitability, Evenness) were estimated, using PAST software. The results showed that the biodiversity richness and evenness indices for herbaceous species cover and woody species regeneration at pine stand were greater than at the ash stand (p < 0.05). There were significant differences in some of the soil properties between the both investigated stands (p < 0.05). Despite the common believe about unfavorable biological conditions in coniferous stands, findings of this investigation suggested that the conditions under the pine canopy might be suitable for presence of some herbaceous and woody species with similar ecological needs, 25 years after plantation.