بررسي تاثير مراحل فنولوژي بر كيفيت علوفه و هيدرات هاي كربن محلول دو گونهSalsola arbuscula و Salsola richteri در مراتع شور سبزوار

Investigation on the effects of Phenological Stages on Forage Quality and Soluble Carbohydrates in Salsola arbuscula and Salsola richteri species in Saline Rangelands of Sabzevar

تعيين كيفيت علوفه گونه هاي موجود در مراتع يكي از مهمترين عواملي است كه جهت محاسبه ظرفيت چرايي و مديريت صحيح مراتع لازم و ضروري مي باشد. گونه هاي مرتعي در مكان و زمان هاي مختلف كيفيت علوفه متفاوتي دارند. در اين تحقيق از دو گونه شورپسند Salsola arbuscula وSalsola richteri در سه مرحله فنولوژيكي رشد اندام هاي روينده، زمان گلدهي و بذردهي، با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات پشته عباس سبزوار نمونه برداري شد و در آزمايشگاه فاكتورهاي كيفي، درصد ديواره سلولي عاري از همي سلولز، درصد پروتيين خام، انرژي متابوليسمي، درصد فيبر خام و درصد هضم پذيري ماده خشك و همچنين هيدرات هاي كربن محلول اندازه گيري شد. از تجزيه و تحليل واريانس يك طرفه جهت مقايسه هاي كلي استفاده گرديد و مقايسه ميانگين ها بوسيله آزمون چند دامنه اي دانكن انجام شد. نتايج نشان داد كه كيفيت علوفه هر دو گونه در مرحله رشد اندام هاي روينده بيشتر از مراحل ديگر بود. از لحاظ آماري بين مراحل مختلف رشد و بين گونه ها براي فاكتورهاي كيفيت علوفه، تفاوت معني دار در سطح 95 درصد وجود داشت. به طوري كه در هر سه مرحله فنولوژيكي، كيفيت علوفه گونه Salsola richteri همواره بهتر از گونهSalsola arbuscula بود. بنابراين با توجه به نتايج حاصل از اين تحقيق مي-توان ابتداي گلدهي را مناسب ترين زمان چرا در نظر گرفت. زيرا در اين زمان گياهان از نظر كيفيت علوفه و هيدرات هاي كربن محلول در حد مطلوبي قرار دارند و در اثر چرا خسارت كمتري به آنها وارد مي شود.

Determination of forage quality of range plants is one of the fundamental factors for evaluating grazing capacity. There are spatial and temporal variations in forage quality of range species. In this study, samples from two halophyte species including Salsola arbuscula and Salsola richteri were collected at three phenological stages of vegetative growth, full flowering and seed dissemination with three replications at research station of Poshteh Abbas Sabzevar. The quality indices of acid detergent fiber (ADF), crude fiber (CF), crud protein (CP), metabolic energy (ME), dry matter digestibility (DMD) and soluble carbohydrate (WSC) were measured or estimated. Analysis of variance and Duncanʹs multiple range test were used for data analysis. The results indicated that forage quality of both species in vegetative growth was higher than the other stages. Forage quality indices and water soluble carbohydrates were significantly different at different phenological stages and between the species (P < 0.05). Salsola richteri had a better forage quality than Salsola arbuscula in all phenological stages. Considering the result of this research, the second stage (flowering) was determined as the most suitable period for livestock grazing. Because at this time, forage quality and soluble carbohydrate of plant are desirable for grazing and grazing will cause less damage to plants.