تاثير يك دوره برنامه تمريني منتخب بر كيفيت زندگي زنان سالمند مبتلا به پوكي استخوان

The effect of a selected exercise program on quality of life in elderly women with osteoporosis

چكيده مقدمه: پوكي استخوان يك بيماري رايج و يكي از مشكلات اساسي سيستم استخوان‌بندي افراد سالمند محسوب مي‌شود. در افراد مسن، كاهش در تراكم مواد معدني استخوان (پوكي استخوان) اغلب با كاهش كيفيت زندگي همراه است. بنابراين هدف اصلي اين پژوهش، ارزيابي تاثير يك دوره برنامه تمريني منتخب بر كيفيت زندگي زنان سالمند مبتلا به پوكي استخوان بود. مواد و روش‌ها: تعداد 27 زن مبتلا به پوكي استخوان (با ميانگين سني 6 ± 58 سال) مراجعه كننده به مركز سنجش پوكي استخوان اصفهان به عنوان نمونه تحقيق انتخاب و در دو گروه تجربي (14 نفر) و شاهد (13 نفر) قرار گرفتند. در ابتدا كيفيت زندگي بيماران توسط پرسش‌نامه كيفيت زندگي (41- QUALEFFO) مورد ارزيابي قرار گرفت و سپس گروه تجربي در برنامه تمريني منتخب شامل تمرينات دامنه حركتي، مقاومتي و تعادلي به مدت 8 هفته و هر هفته 3 بار شركت كردند. گروه شاهد در اين مدت تحت هيچ مداخله‌اي قرار نگرفت. بعد از برنامه تمريني دوباره كيفيت زندگي افراد مورد ارزيابي قرار گرفت. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها، از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 و آزمون‌هاي Independent t و Paired t استفاده شد. يافته‌ها: تفاوت معني‌داري (05/0 > P) در ميانگين درد (17 ± 7/30 در مقابل 11 ± 4/15)، تحرك (8 ± 1/23 در مقابل 7 ± 6/17)، فعاليت اجتماعي (9/12 ± 9/27 در مقابل 8 ± 2/20)، درك سلامت عمومي (21 ± 2/51 در مقابل 16 ± 35) و عملكرد ذهني (6 ± 8/20 در مقابل 5 ± 1/15) قبل و بعد از برنامه تمريني در گروه تجربي مشاهده شد، اما در بخش‌هاي مربوط به كارهاي خانه و فعاليت روزانه تفاوت معني‌داري (05/0 > P) مشاهده نشد. در گروه شاهد هيچ يك از متغيرها تفاوت معني‌داري را نشان نداد (05/0 > P). بين گروه تجربي و شاهد در كليه متغيرها در پيش‌آزمون تفاوت معني‌داري مشاهده نشد (05/0 < P)، اما در پس‌آزمون تفاوت معني‌داري وجود داشت (05/0 < P). نتيجه‎گيري: به نظر مي‌رسد تمرينات دامنه حركتي، مقاومتي و تعادلي در بهبود كيفيت زندگي بيماران مبتلا به پوكي استخوان تاثير دارد. بنابراين توصيه مي‌شود اين گونه تمرينات در برنامه زندگي افراد مبتلا به پوكي استخوان در نظر گرفته شود. كليد واژه‌ها: زنان سالمند، پوكي استخوان، كيفيت زندگي، پرسش‌نامه كيفيت زندگي، برنامه ورزشي منظم نوع مقاله: پژوهشي

Abstract Introduction: Osteoporosis is the most common type of bone disease that affects the skeletal system especially in older people. In elderly population, reduction in bone mineral density (osteoporosis) is often associated with a reduced health-related Quality of Life. The present study aimed to investigate the effect of a selected exercises program on quality of life in elderly women with osteoporosis. Materials and Methods: Twenty seven women with osteoporosis (Mean age +/-SD, 58 ± 6 years) who were referred to Isfahan osteoporosis diagnostic center divided into two groups: intervention (n = 14) and control (n = 13) groups. The experimental group received the following intervention: balance, strength training and range of motion exercises for 8 weeks (three sessions per week) .Control group did not receive any intervention. Quality of life was measured using the QUALEFFO- 41 questionnaire just before and after exercise program. Independent and paired sample t-test were used to analyze the data. Results: In experimental group, a significant difference (P < 0.05) was observed before and after exercise program in pain (30.7 ± 17 vs. 15.4 ± 11), mobility (23.1 ± 8 vs. 17.6 ± 7), social activities (27.9 ± 13 vs. 20.16 ± 8), general health perception (51.2 ± 21 vs. 35.1 ± 16), mental function (20.8 ± 6 vs. 15.1 ± 5(, There is no significant difference (P > 0.05) in household activities and ADLs. Also, no significant difference was observed in control group (P > 0.05). Although, in pre test, the observed difference is not statically significant between control and experimental groups (P > 0.05), but significant difference was found in post test (P < 0.05). Conclusion: It seems that an exercise program could improve health-related quality of life in elderly women with osteoporosis, therefore this exercise program can be considered as an appropriate treatment regimen for such patients. Keywords: Elderly woman, Osteoporosis, Quality of life, QUALEFFO- 41 questionnaire, Regular exercises program Type of article: Original article