بررسي عوامل اجتماعي موثر بر مشاركت شهروندان در مديريت امور شهري تهران

A Study of Social factors influencing citizens’ participation in management of urban affairs of Tehran

اين مقاله به دنبال پاسخگويي به دو سوال اساسي است: مشاركت شهروندان در امور شهري چه جايگاهي دارد؟ عوامل اجتماعي موثر بر مشاركت شهروندان در مديريت امور شهري كدامند؟ براي پاسخ به پرسش نخست، مشاركت شهروندي از جنبه ذهني بررسي شده است. اين بخش، تغيير در گرايشها، باورها و وجهه نظرهاي مردم را مورد توجه قرار مي دهد و براي پاسخ به پرسش دوم، رفتار مشاركت، در حوزه هاي فرهنگي- اجتماعي بررسي شده است. اين مطالعه به روش پيمايشي انجام شده است و جمع آوري اطلاعات در قالب پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماري شامل 1335 نفر از شهروندان شهر تهران است كه به روش نمونه گيـري تصـادفي انتخاب شده اند. نتايج نشان داد كه مشاركت شهروندان در مديريت امور شهري بايد داوطلبانه و هدفمند صورت گيرد. برنامه ريزان شهري نخست بايد بر مشاركت ذهني و تغيير در باورها و گرايشهاي شهروندان تاكيد نمايند. رفتار مشاركتي در برنامه هاي شهري نيز بايد در دو بخش انجام شود. در مرحله اول بايد شناخت عوامل اثرگذار در مشاركت شهروندي، مورد توجه قرار گيرد و در مرحله دوم حفظ مشاركت در طرحها و برنامه هايي است كه اجرا شده است. جلب مشاركت زنان، جوانان و بازنشستگان و... و تعيين ساز و كارهاي مشاركتي آنان در حوزه هاي اجتماعي- فرهنگي مي تواند كارايي و بهره وري مديريت شهري را افزايش دهد.

This essay attempts to answer two basic questions: what is the status of citizens’ participation of urban affairs? and what are the social factors that affect participation of citizens in the management of urban affairs? To answer the first question, the participation of urban residents was studied from a subjective point of view. In this part, change of attitudes, beliefs and perspectives of people has been considered. To answering the second question, the actual behavior of participation in cultural and social areas was studied. This study is a survey research. The required data were collected through questionnaires. The research sample consisted of 1330 citizens of Tehran that were randomly selected. The results of this study showed that participation of citizens in management of urban affairs should be voluntary and goal oriented. Urban planners at first should emphasize on subjective participation and change the beliefs and attitudes of citizens. participatory behavior in urban planning should consist of two phases : the first phase should identify factors that influence citizens participation. During the second phase, an attempt should be made to encourage and maintain participation in projects that have been carried out. The encouragement of the participation of women, youth, the retired, and to determine the mechanisms of their participation in urban social – cultural activities, can enhance the effectiveness and efficiency of urban management.