تحليل كانوني رابطه فرهنگ مدرسه با نيازهاي روان‌شناختي اساسي در ميان دانش آموزان

Studentsʹʹ basic psychological needs and the school culture: a focal analysis

هدف پژوهش حاضر، بررسي رابطه فرهنگ مدرسه با نيازهاي روان‌شناختي اساسي (خودمختاري، شايستگي و ارتباط) است. بدين منظور، 320 نفر از دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه شهر بابل با استفاده از نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي انتخاب شدند و به مقياس فرهنگ مدرسه و نيازهاي روان‌شناختي اساسي پاسخ دادند. يافته‌هاي به‌دست آمده با استفاده از روش تحليل همبستگي بنيادي نشان داد كه ابعاد فرهنگ مدرسه رابطه معناداري با برآورده شدن نيازهاي روان‌شناختي دارند. تحليل كانوني دو مجموعه معنادار بين فرهنگ مدرسه و نيازهاي رواني اساسي را نشان داد. در مجموعه اول ابعاد روابط دانش‌آموزان، روابط دانش‌آموزان و معلمان، انتظارات هنجاري و فرصت‌هاي آموزشي رابطه مثبت و معنا‌داري با نيازهاي شايستگي، خودمختاري و ارتباط داشتند. در مجموعه دوم نيز روابط دانش‌آموزان پايين و روابط دانش‌آموزان و معلمان بالا با احساس شايستگي بالا و ارتباط پايين رابطه معنا‌داري داشت. به طور كلي مي‌توان نتيجه گرفت كه در مدارسي كه فرهنگ آن‌ها به روابط دوستانه اعضاي آن، وجود اعتماد بين اعضا و احترام متقابل تاكيد دارند و همچنين امنيت و كيفيّت خدمات آموزشي در آن بالا باشد، ميزان احساس شايستگي، حس انسجام و خودمختاري در ميان دانش‌آموزان آن مدارس نيز بالا خواهد بود.

The relationship between school culture and studentsʹ needs, such as self-determination, competence, and communication was explored with the help of a cluster sample of 320 male high school students who responded to a questionnaire on these two constructs. The data analysis yielded a significant correlation between the two and all their constituent factors. Further focal analyses showed two sets of significantly correlated factors: one consisting of inter-student relations, teacher-student relations, standard expectations, and educational opportunities correlating with the basic needs, while the other consisting of low inter-student relation, high student-teacher relations correlated with high competence and low communication. It can be said that in schools where friendly relationships and inter-personal trust, as well as security and quality educational services exist, competence, self- determination, and cohesion are high.