بازنگري گونه‌هاي جنس ممرز Carpinus L.)) در ايران بر‌اساس نشانگر‌هاي مولكولي (ITS و trnh-psbA)

Revision of Iranian Carpinus species using of molecular markers ( nrDNA ITS and trnH-psbA

جنس ممرز از عناصر مهم جنگل‌هاي هيركاني مي‌باشد كه در ارتباط با تعداد گونه‌هاي آن در ايران بر‌اساس نشانگرهاي ريختي اختلاف نظر وجود دارد. از اين رو در اين تحقيق سعي در رده‌بندي گونه‌هاي اين جنس بر‌اساس نشانگرهاي مولكولي شده است. در اين راستا از دو آغازگر بسيار پركاربرد هسته‌اي (nrDNA ITS) و كلروپلاستي(trnH- psbA) استفاده گرديد. DNA‌ي كل با استفاده از روش CTAB از برگ‌ها استخراج و بعد محصول‌هاي PCR شده توالي‌يابي، هم‌رديف‌سازي و تجزيه و تحليل فيلوژنتيكي با استفاده از روش‌هاي بيشترين صرفه‌جويي (Maximum Parsimony) با استفاده از نرم افزار PAUP* 4.b10 انجام شد. نتايج حاكي از كارايي بيشتر آغازگرnrDNA ITS نسبت به trnH- psba در تفكيك و شناسايي گونه‌هاي اين جنس بود. همچنين نتايج اين مطالعه نشان داد كه گونه‌هاي مختلف اين جنس در دو كلاد جداگانه قرار مي‌گيرند. به طوري كه نمونه‌هاي هرباريومي ممرز با مبدا ارسباران كه تا به حال با نمونه‌هاي جنگل‌هاي خزري يك گونه پنداشته شده بود، كاملاً از يكديگر تفكيك شده و در كلاد جداگانه‌ قرار گرفتند و احتمالاً گونه جديدي از ارسباران ‌باشد. گونه كچف نيز با گونه لور يكسان قلمداد گرديد. در واقع مي‌توان گفت كه تعداد گونه‌هاي جنس ممرز در ايران بر‌اساس ماركر ITS سه گونه و شامل ممرزهاي هيركاني، ممرزهاي ارسباران و لور مي‌باشد و كچف به‌عنوان يك گونه مجزا مورد تاييد قرار نمي‌گيرد. در نهايت پيشنهاد مي‌شود كه ممرزهاي ارسباران مورد توجه گياه‌شناسان قرار بگيرد.

Carpinus Genus is an important element in the Hyrcanian forest. There are some ambiguities and disagreements among botanist about the genus. In the current research, useful molecular markers were used for revision of the genus. We used DNA barcode nrDNA ITS and trnH-psbA and compared the performance of the two markers. CTAB method was used in order to extracting of leaves genomic DNA. PCR product sequencing and alignment and phylogenetic analyses of the dataset were conducted according to maximum parsimony (MP) method by using PAUP* A software. Results indicated that nrDNA ITS is more efficient than trnH-psbA for separation of the species. The surveyed results show that different species of the genus are placed in two separate claudes. Before that C. Betulus form Arasbaran was assumed same and similar to C. betulus from Hyrcanian forest but the current finding showed that it was completely isolated and placed in the separate claude. Furthermore, Carpinus orientalis and Carpinus schuschaensis are Synonymous. Finally, we proposed that C. betulus from Arasbaran should be considered by botanists.