تاثير سيستم‌هاي مختلف تغذيه بر صفات كمّي و كيفي گياه دارويي رازيانه (Foeniculum vulgare Mill.) تحت تاثير تنش كم‌آبي

Effects of different nutrition systems (organic and chemical) on quantitative and qualitative characteristics of Fennel (Foeniculum valgare Mill.) under water deficit stress

به‌منظور بررسي سيستم‌هاي مختلف تغذيه بر صفات كمّي و كيفي گياه دارويي رازيانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرايط تنش رطوبتي، آزمايشي مزرعه‌اي در سال 1388 به‌صورت طرح كرت‌هاي خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي در 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي تربيت مدرس واقع در پيكان‌شهر اجرا گرديد. عامل اصلي شامل 3 رژيم آبياري (آبياري پس از مصرف 40% رطوبت قابل استفاده خاك (C1)، (به‌عنوان شاهد)، آبياري پس از مصرف 60% رطوبت قابل استفاده خاك (C2) و آبياري پس از مصرف 80% رطوبت قابل استفاده از خاك (C3)) و عامل فرعي شامل سيستم‌هاي مختلف تغذيه‌اي (10 تن كود دامي، 10 تن كمپوست مصرف شده قارچ، 5 تن كمپوست مصرف شده قارچ همراه با 5 تن كود دامي، 90 كيلوگرم در هكتار و كود شيميايي نيتروژنه) بود. در اين بررسي نتايج نشان داد كه اگرچه تنش كم‌آبي باعث افزايش درصد اسانس مي‌شود، اما با اين حال در اثر تنش كم‌آبي عملكرد دانه و عملكرد اسانس به شدت كاهش يافت. همچنين نتايج بيانگر معني‌دار بودن اثر سيستم‌هاي مختلف تغذيه بر عملكرد دانه، عملكرد اسانس و ميزان فنكون در سطح احتمال 1% معني‌دار گرديد. مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه مصرف كمپوست مصرف شده قارچ در شرايط مطلوب آبياري بيشترين عملكرد اسانس را به ميزان 1/38 كيلوگرم در هكتار توليد كرد. اين نتيجه با توجه به بيشتر بودن عملكرد دانه (8/1298 كيلوگرم در هكتار) در همين تيمار مورد تاييد قرار گرفت.

In order to study the effects of different nutrition systems (Organic and Chemical) on quantitative and qualitative characteristics of Fennel (Foeniculum valgare Mill.) under water deficit stress, an experiment was conducted as split plot in a randomized complete block design with three replications at the field station of Tarbiat Modares University in Peykan Shahr during cropping season of 2009. In this study, the main plots were three irrigation regime levels (Soil water content of 40% as the control treatment (C1), 60% (C2) and 80% (C3)) and sub-plots were different nutrition systems (10 ton/ha cattle manure, 10 ton/ha spent mushroom compost, 5 ton/ha cattle manure + 5 tan/ha spent mushroom compost and chemical fertilizer). Although the result showed that water deficit stress caused an increase in essential oil percentage, grain yield and essential oil yield decreased extremely under water deficit stress. The results showed that different nutrition systems significantly affected grain yield, essential oil yield and fenchone (p ? 0.01). Mean comparisons showed that using mushroom compost in favorable irrigation condition resulted in maximum essential oil yield (31.8 Kg.ha-1). This result was confirmed as the higher grain yield (1289.8 Kg.ha-1) obtained in the same treatment.