ارزيابي خصوصيات كمي و كيفي عملكرد دانه سورگوم تحت تاثير تاريخ كاشت و تراكم بوته در ميبد

The effect of quantitative and qualitative charactristics of sorghum seed performance on planting date and density of shrub in Maybod

در راستاي مطالعه ويژگي‌هاي كمي و كيفي عملكرد دانه سورگوم) رقم سپيده) تحت تاثير تاريخ كاشت و تراكم بوته تحقيقي در بهار سال 1388در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد ميبد به‌صورت اسپيلت پلات در قالب طرح آزمايشي بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. سه تاريخ كاشت (15/3، 30/3 و 14/4) به‌عنوان سطوح عامل اصلي و تراكم‌هاي 75، 100، 150 هزار بوته در هكتار به‌عنوان سطوح عامل فرعي انتخاب گرديدند. در اين آزمايش صفات عملكرد دانه، تعداد پانيكول در متر مربع، تعداد دانه در پانيكول، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و درصد پروتيين دانه مورد ارزيابي واقع شد. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد كه اثر تراكم‌هاي مختلف بوته بر عملكرد دانه، ،تعداد دانه در پانيكول، تعداد پانيكول در متر مربع، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و درصد پروتيين دانه داراي اختلاف معني‌دار در سطح احتمال يك درصد، مي‌باشد و با افزايش تراكم، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، تعداد دانه در پانيكول و پروتيين دانه به‌طور معني‌داري كاهش نشان دادند، ولي عملكرد دانه و تعداد پانيكول در متر مربع با بالا رفتن تراكم افزايش پيدا كردند. نتايج آزمايش نشان دادكه از بين تراكم‌هاي فوق مناسب‌ترين آن تراكم 150 هزار بوته در هكتار مي‌باشد و تاريخ كاشت 14/4 از دو تاريخ كاشت ديگر برتر بوده و بيشترين عملكرد دانه به ميزان 76/2 تن در هكتار از تاريخ كاشت14/4 بدست آمد. در نتيجه پيشنهاد مي‌شود براي كشت سورگوم دانه‌اي رقم سپيده در استان يزد و مناطق مشابه از تراكم 150 هزار بوته در هكتار در محدوده تاريخ كاشت 14تير تا 1مرداد استفاده شود.

According to the study quantitative and qualitative characteristics of grain sorghum (var.Spideh) performance, this seed was planted in research field of the Islamic Azad University Meybod branch in spring of 2009 in split plot design based on randomized complete blocks with three replication. Three planting dates (6/5, 6/20, 7/5) were selected as main plots and densities of 75, 100, 150 thousand plants per hectare were assigned sub-plots. In this test traits of yield, 1000 kernel weight, number of seed per panicle, number of panicles in square meter, harvest index and protein percentage of seed were evaluated. The results of these tests showed that the effect of different plant density on grain yield, 1000 kernel weight, harvest index and grain protein content had a significant difference, and with increased density, 1000 kernel weight , harvest index, number of seed per panicle and grain protein showed significantly reduced, but yield increases with increased density. The results showed that 5/7 date of planting was better than two other dates and superior yield rate of most 2/76 tons per hectare planting 7/5 was found between density. The density above the most suitable plant was 150 thousand hectares. It would be better to plant sorghum (Sapideh variety) in the range between 5th July and 23rd July in Meybod and similar area.