روش كشف نظام اقتصادي اسلام

Method of Discovering the Islamic Economic System

نظام اقتصادي اسلام، مجموعه‌اي از الگوهاي رفتاري و روابط اقتصادي در حوزه‌هاي توليد، توزيع و مصرف است كه از كتاب و سنت پيامبر اكرم(ص) و امامان معصوم(ع) و عقل استنباط مي‌شود. الگوهاي پيش‌گفته چگونگي پيوند شركت‌كنندگان در نظام اقتصادي به يكديگر و منابع اقتصادي را تبيين كرده، و براساس مباني بينشي و در چارچوب اخلاق و حقوق اقتصادي اسلام در جهت هدف‌هاي اقتصادي اسلام سامان يافته‌اند. مقاله پيش‌رو در صدد معرفي روشي براي كشف نظام اقتصادي اسلام است و به اين نتيجه مي‌رسد كه در كشف نظام اقتصادي اسلام به‌عنوان نظام اقتصادي مطلوب از منابع اسلامي، نمي‌توان به روش اجتهاد جز گرايانه مرسوم بسنده كرد؛ بلكه افزون بر آن لازم است از اجتهاد سيستمي و روش‌هاي مطالعه نظام اقتصادي در اقتصاد كلان بهره برد و با گسترش قلمرو اجتهاد از احكام فرعي فقهي به هدف‌ها، مباني، روابط و تركيب آگاهانه آن با روش‌هاي مطالعه نظام اقتصادي در اقتصاد كلان، نظام اقتصادي اسلام را به‌عنوان كل منسجم درك كرد.

Islamic Economic System is a collection of behavioral patterns and economic relations that exist in production, distribution and consumption sectors; inferred from [teachings of] the Holy Book (the Quran), traditions of the Holy Prophet (PBUH) and the Infallible Imams (AS) and rational arguments. The aforementioned patterns explain how the economic participators in the system are linked with each other and with the economic resources. They have been developed based on insight-based fundamentals and within Islamic economic ethical and legal frameworks, aiming to achieve [particular] economic goals of Islam. The current article aims to introduce a method of discovering the Islamic economic system and concludes that, in this venture i.e. inference of an Islamic economic system from Islamic sources, in the form of a desirable system of economy, one cannot confine to the prevalent component-oriented Ijtihad [the process of deducing religious laws from their sources]. Rather, in addition to that, it is necessary to use a systematic Ijtehad and benefit from the methods of studying economic systems in macro-economics, and perceive the Islamic economic system as a coherent whole, by expanding the realm of Ijtehad from subsidiary jurisprudential rules towards their goals, basis, relations and their insightful combination with the methods of studying the economic systems in macro-economics.