دكترين مسيوليت حمايت و تلاش براي مقابله با فجايع انساني

Responsibility to Protect Doctrine: An Effort to Confront Human Disasters

همواره بحث و اختلاف نظر ميان موافقان و مخالفان بر سر لزوم، مشروعيت و نحوه اعمال مداخله نظامي با هدف حمايت از انسآنها وجود داشته است. اين اختلاف منجر به اين شد تا مجمع عمومي و دبيركل وقت سازمان ملل در سال 2000، از جامعه جهاني بخواهند تا يك بار و براي هميشه يك راه‌حل براي اين چالش پيدا كنند. در پاسخ به اين درخواست بود كه دكترين «مسيوليت حمايت» مطرح شد و در اجلاس سران كشورها در سال 2005، مورد پذيرش رهبران جهان قرار گرفت. اما ماهيت «مسيوليت حمايت» و تعهدات جامعه جهاني و به خصوص شوراي امنيت در راستاي اين دكترين چه مي‌باشد و چگونه مي‌توان در زمان ناكارآمدي شورا به اين دكترين متوسل شد؟ «مسيوليت حمايت»، در واقع پذيرش تعهد و وظيفه حمايت از انسآنها در برابر 4 جرم نسل‌كشي، جنايات جنگي، جنايت عليه بشريت و پاك‌سازي قومي در سه بعد «پيشگيري»، «واكنش» و «بازسازي» است. اين وظيفه در وهله اول به عهده كشور حاكم و در زمان ناتواني يا عدم تمايل اين كشور برعهده جامعه بين‌الملل خواهد بود؛ البته در اين ميان جامعه جهاني ايفا اين مسيوليت را تنها از طريق شوراي امنيت مشروع مي‌داند؛ اما شايد با كمك اين دكترين بتوان چهارچوبي مشخص براي شرايطي خاص كه توسل به زور بدون مجوز شوراي امنيت ممكن مي‌‌شود را تحديد و تعيين كرد.

There have been always controversies and difference between advocates and opponents of the necessity and legitimacy of military intervention aimed at protecting human lives. These differences led the UN General Assembly and Secretary General in 2000 to demand the international community to find a solution for this challenge. In response to this demand "responsibility to protect doctrine" was advanced and admitted by world leaders at a Summit Conference in 2005. But, what is the nature of "responsibility to protect"? What are the commitments made by the international community, especially the Security Council to implement this doctrine? And how is it possible to resort to this doctrine when the Security Council is proved to be inefficient? In fact, "responsibility to protect" is a commitment to protect human lives against crimes such as "genocide", "war crimes", "crimes against humanity" and "ethnic cleansing". It can be implemented along three dimensions of "prevention", "reaction", and "reconstruction". This is the duty of sovereign states and in case of its failure the responsibility of the international community.