ارايه الگوريتمي چند مرحلهاي براي مكانيابي پناهگاههاي زلزله با استفاده از روشهاي تصميم گيري چند معياره

A Multi-stage Algorithm for Earthquake Shelter Site Selection Using Multi-criteria Decision Making Methods.

مديريت خسارات زلزله نقش مهمي در توسعه پايدار يك جامعه دارد و باعث آمادگي و كاهش تلفات ميشود. جمعيت متراكم شهر تهران، ضعف ساختاري ساختمانها و آسيبپذيري زيرساختها، ضرورت پيش بيني خسارات، آمادگي در برابر زلزله و برنامهريزي براي كاهش تلفات را چند برابر ميكند. در اين مقاله سعي ميشود تا بر اساس جمعيت موجود در ساختمانها، مكانهاي مناسبي به عنوان پناهگاههاي موقت از ميان ساختمانهاي با كاربري عمومي براي اسكان بازماندگان زلزله تعيين شود به گونهاي كه هر ساختمان به نزديكترين پناهگاه نسبت داده شود و با در نظر گرفتن ظرفيت محدود پناهگاهها، تمام جمعيت در آنها توزيع شوند. بدين منظور ابتدا ماتريس فاصله براي مكانهاي با كاربري عمومي تشكيل شد، سپس بر اساس الگوريتم پيشنهادي، چندين راه حل به عنوان گزينههاي مناسب براي احداث پناهگاه ارايه شدند و در نهايت بر اساس روش تركيب وزني معيارها، گزينهاي انتخاب شد كه در آن: الف) جمعيت اختصاص داده شده به پناهگاهها به هم نزديك باشد، و ب) مجموع فواصل پناهگاهها از هم حداقل باشد، به عبارت ديگر با كمترين تعداد پناهگاه، تمام جمعيت اسكان داده شود. با بررسي مكانهاي با كاربري عمومي در محله كارون جنوبي در منطقه ده تهران، تنها هجده مورد آنها داراي موقعيت و مساحت مناسب براي احداث پناهگاه بودند كه با اعمال الگوريتم پيشنهادي چهار راه حل مختلف براي احداث پناهگاههاي كافي حاصل شد. در نهايت بر اساس تركيب وزني دو معيار گفته شده، بهترين راه حل انتخاب شد. با توجه به كارايي روش پيشنهادي در منطقه مورد مطالعه، مي توان از آن در ساير مناطق نيز براي مكان يابي پناهگاههاي موقت زلزله استفاده كرد.

The management of earthquake damages plays a crucial role in sustainable development of a society and results in preparedness and mitigation of losses. The densely populated city of Tehran, Iran, coupled with the fragility of houses and infrastructure, highlight the necessity of a reliable earthquake damage assessment, preparedness against earthquake and planning for losses mitigation. This paper attempts to identify appropriate sites for constructing earthquake shelters based on land-use, demographic and street network data. Next, each building is assigned to the nearest shelter. Finally, all people in the study area are assigned to a shelter, even though the capacity of shelters is limited. In the proposed algorithm, first the distance matrix of parcels with a public usage is formed. Then, some solutions are presented as appropriate alternatives for shelter construction based on the distance matrix. Finally, the alternatives are ranked based on: a) the minimum variance of shelters’ populations, and b) the minimum total distances of shelters from each other, i.e., the number of shelters is minimum. After verification of all public parcels in the study area only eighteen of them had enough area to be considered as an option. The implementation of proposed algorithm generated four solutions for constructing shelters. Finally, these four alternatives were ranked based on the weighted average of two above criteria. Considering the efficiency of the proposed algorithm in the study area, it may be usable for other regions