بررسي فيتوشيميايي سرشاخه‌هاي هوايي گياه دارويي Stachys byzantina C. Koch. در شمال ايران (كوهستان چهارباغ)

Survey of phytochemical Stachys byzantina C.Koch. aerial parts in North of Iran (Chaharbagh Mountain)

سنتز تركيبات ثانوي در گياهان يكي از مهمترين مكانيزم‌هاي دفاعي در برابر انواع پاتوژنها بوده و كيفيت و كميت آن مواد بسته به تنوع گونه‌اي، اندام، شرايط رويشگاهي و روش‌هاي مختلف عصاره‌گيري متفاوت مي‌باشد. در اين تحقيق سرشاخه‌هاي هوايي گياه C.Koch. Stachys byzantina در تير ماه 1388 از ارتفاع 1700 متريِ منطقه كوهستاني چهارباغ واقع در جنوب شرقي استان گلستان جمع‌آوري و به جهت بررسي فيتوشيميايي و آناليز مواد معدني در گياه، به ترتيب از روش‌هاي اسپكتروفتومتري UV-VIS، جذب اتمي و فليم ـ فتومتر استفاده گرديد. نتايجِ اين تحقيق، حضور تركيبات ثانوي تانن‌، ساپونين‌، فلاوُنوييد، آلكالوييد، ترپنوييد، گليكوزيد و استروييد را در گياه نشان مي‌دهد. در بررسي كمي نيز ميانگين توتال فنُل و تانن به ترتيب با مقادير mg GAE g-1 DW 343/4±56/74 و mg TAE g-1 DW 353/3±84/183، همچنين ميانگين فلاوُنوييد و آلكالوييد به ترتيب با مقادير 356/0±19/8 و 020/0±69/0 بر حسب درصد وزن خشك عصاره بدست آمد. نتايج حاصل از تجزيه عناصر نشان مي‌دهد با توجه به ميزان جذب آهن و مس به ترتيب با مقادير 966 و 184 بر حسب ميلي‌گرم بر ليتر بيش از حد مجاز، گياه مي‌تواند به عنوان جمع‌ كننده اين عناصر معرفي گردد. اگر چه اين آزمايشات به عنوان شناسايي مقدماتي تركيبات فيتوكميكال و معدني مناسب مي‌باشند، وليكن تنها راه را براي تحقيقات بيشتر باز مي‌كند و پيشنهاد مي‌گردد براي ادامه تحقيقات از تكنيك‌هاي مختلفي نظير كروماتوگرافي و غيره نيز استفاده گردد.