ارزيابي مسايل فني و اجرايي ژيوممبران جهت پوشش مخازن آب

Application and Water Leakage Control of Geomembrane Linings in Water Reservoirs

محدوديت منابع آبي در كشور، حفظ آب و كاهش تلفات آب را از مخازن ذخيره، به خصوص در مناطق خشك و نيمه خشك، كاملاً ضروري مي‌نمايد. براي كنترل نشت از مخازن آب، تا كنون روش‌هاي متعدد به كار گرفته شده است. به رغم كاربرد وسيع پوشش بتن در اين مخازن، ترك خوردگي‌ها و تخريب‌ها كه در دوران بهره‌برداري به دلايل گوناگون بروز مي‌كند مشكلات عديده‌اي نظير نشت بيش از حد انتظار و تلفات آب را در پي دارد كه كارآيي اين پوشش‌ها را محدود مي‌سازد. امروزه استفاده از پوشش‌هاي ژيوسنتتيك، نظير ورقه‌هاي ژيوممبران، به دليل هزينه كم اجرا و نشت ناچيز آب، مورد توجه بهره‌برداران قرار گرفته است. در اين تحقيق ابتدا مشكلات موجود در مراحل مختلف طراحي و اجراي پوشش ژيوممبران روي استخر ذخيره آب بتني فرسوده بررسي و پس از آن با آزمون نشت به روش آب ايستي، كارآيي اين نوع پوشش در كنترل نشت آب از استخر در شرايط مختلف ارزيابي شد. نتايج نشان مي‌دهد كه نصب و اجراي پوشش‌هاي ژيوممبران بايد به گونه‌اي باشد كه از اعمال تنش اضافي بر آن ها جلوگيري شود. همچنين، اجراي اين پوشش‌ها روي بتن‌هاي با عمر بالا و ديواره‌هاي شيب دار نيازمند تمهيدات خاص در مراحل طراحي، نصب، و نگهداري است. ارزيابي تلفات آب در استخر با پوشش ژيوممبران نيز نشان مي‌دهد كه طراحي مناسب و اجراي دقيق اتصالات در محل اجزاي جانبي استخر، تا حد چشمگيري ميزان نشت را كاهش مي‌دهد. همچنين نتايج نشان داد كه اجراي مناسب ژيوممبران و آب بندي صحيح اين اجزا، نشت آب از استخر را به حد 9/16 ميلي‌متر در روز بر مترمربع محدود مي‌كند.

Iran has limited water resources that require preservation and reducing water loss from reservoirs, especially in arid and semi arid regions. There are a number of methods available for to control water loss from reservoirs and canals. Concrete linings in water reservoirs and ponds are durable, but their efficiency is limited. Geomembrane sheets are another method of controlling leakage from water reservoirs. In this research, high density polyethylene was used to lining a concrete water reservoir to test its suitability for water proofing and chemical resistance. The benefits and drawbacks of this new lining material were investigated in the design, execution and operation stages. Subsequently, the effectiveness of this liner to control water loss was tested under different. The results showed that a geomembrane liner over a concrete lining requires special consideration during design, installation and maintenance and accessories such as pipes and sumps to reduce excessive stress on the liner. The analysis of water leakage from the liner showed that proper design and installation of the liner and accessories reduce water loss about 38% and limit leakage to 16.9 mm/day/m2.