تاثير ميزان و روش مصرف نيتروژن بر عملكرد و برخي خصوصيات سورگوم علوفه اي اسپيدفيد

Effect of nitrogen rate and method of nitrogen application on yield and some characteristics of speedfeed forage sorghum

اين آزمايش به منظور بررسي تاثير مقادير و زمان مصرف كود نيتروژن بر روي عملكرد علوفه تر و خشك و خصوصيات زراعي سورگوم علوفه اي هيبريد اسپيدفيد انجام شد. آزمايش در سال 1388 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي خوي به صورت فاكتوريل قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار صورت گرفت. كود نيتروژنه به ميزان 60، 120، 180 و 240 كيلوگرم در هكتار همراه با چهار زمان مصرف نيتروژن (T1: مصرف تمام كود قبل از كاشت، T2: 2/1 قبل از كاشت +2/1 ابتداي چين دوم، T3: 4/1 قبل از كاشت + 4/1 در 40 – 30 سانتي متري ساقه چين اول+4/1 ابتداي چين دوم +4/1 در 40 – 30 سانتي متري ساقه چين دوم، T4: 6/1 قبل از كاشت +6/1 در 40 – 30 سانتي متري ساقه +6/1 تورم غلاف پرچم برگ در چين اول +6/1 ابتداي چين دوم +6/1 در 40 – 30 سانتي متري ساقه چين دوم +6/1 يك ماه بعد از سرك در چين دوم) مورد بررسي قرار گرفت. بيشترين عملكرد علوفه تر، عملكرد علوفه خشك، عملكرد پروتيين به ترتيب 06/92، 16/20 و 22/2 تن در هكتار در مقادير مصرف 240 كيلوگرم در هكتار بدست آمد، ولي اختلاف معني داري را با مصرف 180 كيلوگرم در هكتار نداشت. بيشترين عملكرد كل علوفه تر، عملكرد علوفه خشك به ترتيب 28/89، 62/19 تن در هكتار در زمان مصرف T4 بدست آمد اما اختلاف معني داري با زمان مصرف T2 و T3 نداشت. بيشترين همبستگي عملكرد ماده خشك با صفات وزن خشك ساقه و عملكرد علوفه تر به ترتيب 686/0=r و 872/0=r مشاهده شد. با توجه به عدم وجود اختلاف معني‌دار بين ميزان 180 با 240 كيلوگرم كود مصرفي در هكتار، ميزان مصرف كود نيتروژنه 180 كيلوگرم در هكتار و زمان مصرف نيتروژن در مرحله T4 توصيه مي شود. مصرف يك مرتبه كود نيتروژن موجب تلفات آن از طريق آبشويي و يا تصعيد مي گردد.

To study the effects of nitrogen levels and its application time on fresh, dry matter and agronomic traits of Speed-feed cultivar of forage sorghum an experiment was carried out in factorial design as randomized blocks with three replications in Khoy agricultural and natural resources research station in 2009. Four levels of N (60, 120, 180 and 240 kg/ha) were applied together with four application times of nitrogen (T1: all applications prior to sowing, T2:1/2 prior to sowing + 1/2 start of 2th cut, T3: 1/4 in every prior to sowing, 30-40 cm of plant height in 1th cut, start of 2th cut and 30-40 cm of plant height in 2th cut, T4: 1/6 in every prior sowing, 30-40 cm of plant height and swelling of flag leaf of 1th cut and start, 30-40 cm of plant height and swelling of flag leaf of 2th cut The highest total dry matter, total fresh fodder and protein yield was obtained from application of 240 kg/ha N (92.06, 20.16 and 2.22 t/ha respectively) but there werenʹt significant differences with application of 180 kg/ha. That the highest total fresh fodder and Dry matter, 89.28 and 19.62 t/ha respectively were obtained from T4 application times with no difference with T2,T3.the highest dry matter correlation showed by stem dry weight and fresh fodder by r=0.686 and r=0.872 respectively. Because of the absence of significant differences between amounts of 180 and 240 kg/ha, application of 180 kg/ha N with T4 splits is recommended and it is concluded that there was loss of nutrients via leaching and sublimation of N in one stage application.