تعيين وزن مولفه‌هاي تدريس براي ارزشيابي عملكرد اعضاي هييت علمي دانشگاه‌هاي كشور بر اساس مدل فرايندتحليل سلسله‌مراتبي (A.H.P)

هدف اصلي پژوهش حاضر تبيين و تعيين مولفه‌هاي تدريس و سهم و وزن هريك از آنها در كيفيت تدريس، به منظور به‌كارگيري در ارزشيابي عملكرد اعضاي هييت علمي دانشگاه‌هاي كشور است. جامعه آماري مطالعه را تمامي اعضاي هييت علمي رشته‌هاي علوم تربيتي در 23 دانشگاه وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري تشكيل مي‌دهد. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه سهم عوامل مربوط به مدرس، دانشجو و محيط آموزش، به ترتيب معادل 55 درصد، 24 درصد و 21 درصد در كيفيت تدريس ارزيابي شده است. از بين مولفه‌هاي مرتبط با كيفيت مدرس نيز، مهارت‌هاي حرفه‌اي مدرس با 1/39 درصد، به عنوان عمده‌ترين مولفه، ويژگي‌هاي شخصيتي اخلاقي با 3/16درصد، اثر محيط آموزش بر مدرس با 6/13 درصد، اثر كيفيت دانشجويان بر تدريس مدرس با 6/11 درصد، ويژگي‌هاي شغلي مدرس با 3/11 درصد و ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي مدرس با 1/8 درصد، در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. موثق‌ترين منابع اطلاعات درباره كيفيت آموزش به ترتيب اولويت، پرسش‌نامه دانشجويان، خودارزشيابي مدرس، كارپوشه تدريس، ارزيابي همكاران و متخصصان آموزش و يادگيري بوده‌اند.

The main purpose of this research was the determining of teaching component weight for evaluation of faculty members’ performance with analytical hierarchy process models. The statistical population in this study was faculty members of the Departments of Psychology and Education from 23 universities. Using the ratio stratified random sampling, 8 universities and 210 faculty members were selected. The data was gathered by using two questionnaires. Content of the questionnaires was validated by using content validity and reliability of the questionnaires was computed using Cronbackʹs alpha. Data was analyzed using descriptive statistical methods such as mean, percent, standard deviation, pair wise comparisons, inconstancy index, SPSS and Expert Choice software. The research was conducted in three different steps: 1) recognizing the effective factors using existing literatures. 2) The basic factors were determined using Delphi method. 3) Using analytic hierarchy process model (A.H.P), pair wise comparison, ratio and final weight of effective factors were calculated. The main findings are: 1- The degree of priority given to teacher, student and instructional environment were 55%, 24% and 21% respectively. The inconsistency rate was (.07). 2- Among the factors related to teacher quality, the highest priority is given to teacherʹs professional skills with 39/1% and the lowest priority is given to teacherʹs demographic characteristics with 8.1%. The inconsistency rate was (.04). 3- Among information resources related to quality of teaching were student rating, teacher self evaluation; teaching portfolio, peer and educational expert evaluation with 27%;20%; 18%;18% and 17% respectively. The inconsistency rate was (.02). 4- Among strategies and resources of data gathering about teaching quality, teaching portfolio is the most effective means for documentation of teaching activities.