رويكردها و روشها در زيباييشناسي شهري

Approaches and Methods in Urban Aesthetics

هدف اصلي از اين مقاله معرفي رويكردهاي متفاوت در زيباييشناسي شهري و شيوههاي متفاوت انجام آن مي باشد. روش انجام تحقيق در اين نوشتار براساس روش تحليلي و مقايسه تطبيقي نظرات مختلف در حوزه زيباييشناسي شهري و تكنيكهاي انجام آن است. براساس مطالعات صورت گرفته، در اين تحقيق زيباييشناسي شهري براساس چهار رويكرد عمده كالبدي، روانشناسانه، كارشناسانه و مردممحور مورد بررسي قرار گرفت كه متناسب با هركدام از اين رويكردها، روشهاي مختلف انجام آنها نيز ارايه ميشود. رويكرد كالبدي و كارشناسانه كه به لحاظ ماهيتي تا حد زيادي شبيه هم هستند در ميان شيوههاي مديريتي رايج بوده و ميتوان آنها را براي تبديل ويژگيهاي فيزيكي مناظر شهري به پارامترهاي طراحي به كار برد. رويكرد روانشناسانه و مردممحور را كه نيز به لحاظ ماهيتي همانند هم هستند و در پروژههاي تحقيقاتي پايه رواج دارند را ميتوان در درك ديدگاههاي مردم نسبت به مسايل زيباشناختي به كار برد و از نتايج آنها در تصميمگيريها، برنامهريزيها و طراحي شهر كمك جست. روشهاي ارزيابي مربوط به اين چهار رويكرد در دو دسته عمده روشهاي كارشناسمحور (شامل فهرستهاي توصيفي، فهرستهاي غيركمي و فهرستهاي كمي) و روشهاي مردم محور (شامل روشهاي غيركمي، كمي و روش مولفهاي) مورد بررسي قرار گرفتهاند. بر اساس روشهاي ذكر شده براي انجام ارزيابيهاي زيباشناسانه، فنون ارزيابي و ابزار آن نيز ارايه شده است. در بخش مربوط به فنون و ابزار ارزيابي، مطالعات گستردهاي در مورد تحقيقات انجام گرفته در مورد مسايل زيباشناسي شهري انجام شده است و فنوني كه در اين تحقيقات استفاده شده است، به صورتي منظم دستهبندي شده است. فنون مورد اشاره در اين مقاله به طور كلي شامل فنون مستقيم و فنون غير مستقيم در ارزيابيهاست كه متناسب با رويكردهاي چهارگانه ذكر شده در اين نوشتار مي باشند. اين مقاله به طور كلي، چارچوبي را جهت انجام پژوهش هاي بعدي كه قرار است در مورد مباحث زيباشناسي در شهر انجام گيرد را مورد حمايت قرار مي دهد و به محققان كمك مي نمايد تا رويكرد و روشي درست را در انجام تحقيقاتي از اين دست را به انجام برسانند. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد جهت انجام بررسي هاي زيباييشناسي شهري نياز است كه رويكردهاي مردممحور و روانشناسانه به عنوان بستر اصلي در زيباييشناسي و رويكردهاي كالبدي و كارشناسمحور به عنوان مكمل رويكردهاي مردممحور و روانشناسانه مورد استفاده قرار گيرد.

The main purpose of this study is to introduce the different approaches and methods of urban aesthetics. The research method is comparative-analytical. This study indicates that there are four main approaches in urban aesthetics: the physical approach, the psychological approach, the expert approach and the public preference approach. The study introduces the techniques of each approach as well. The physical and expert approaches are similar in nature and are widely used in urban management methods. These two approaches can be used to convert the physical properties of urban landscapes to design parameters. The psychological and public preference approaches are also similar in nature and are widely used in substructure studies. The two can be used to understand the public’s perception of urban aesthetics and use the results to make decisions in planning urban design projects. The evaluation methods of these four approaches were analyzed in tow groups of expert preference (including descriptive, non- quantitative and quantitative lists) and public preference (including non- quantitative and quantitative lists and the index method). The evaluation techniques and tools have also been introduced for each evaluation method in this paper and thoroughly categorized. These techniques include direct and indirect ones appropriate for the four approaches in urban aesthetics. In general, the paper defines the framework of possible future studies in the field of urban aesthetics and helps researches choose the most appropriate approach in their studies. The aim of this paper is to introduce the different approaches and methods in urban aesthetics. The research method is analytical and comparative. It analyzes and compares different opinions in the field of urban aesthetics and its different techniques. Based on the conducted studies, four main approaches can be introduced in urban aesthetics: the physical approach, the psychological approach, the expert approach, and the public preference approach. This paper has carefully considered the methods for these approaches as well. The findings of the study showed that the public preferences and psychological approaches must be used as the main substructure approaches in urban aesthetics and the physical and expert approaches as complementary approaches.