بررسي تاثير آموزش مهارت‌هاي زندگي بر مهارت‌هاي شناختي، رفتاري، هيجاني و انگيزشي دانش‌آموزان با اختلال رياضي

The effectiveness of life skills training program on cognitive, behavioral, emotional, and motivational skills in students with mathematical disorder

چكيده مقدمه: مطالعات زيادي در رابطه با اثربخشي آموزش مهارت‌هاي زندگي بر هر يك از مهارت‌هاي شناختي، رفتاري، هيجاني و انگيزشي دانش‌آموزان عادي انجام شده است؛ در حالي كه مطالعات اندكي به بررسي تاثير آموزش مهارت‌هاي زندگي بر تمام متغيرهاي بالا به طور همزمان در دانش‌آموزان با اختلال رياضي پرداخته‌اند. هدف اين پژوهش، بررسي اثربخشي مهارت‌هاي زندگي بر مهارت‌هاي شناختي، رفتاري، هيجاني و انگيزشي دانش‌آموزان با اختلال رياضي بود. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر، يك مطالعه نيمه تجربي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه شاهد بود. 40 دانش‌آموز پسر 13 تا 15 ساله با اختلال رياضي كه به روش تصادفي از مدارس اختلال يادگيري شهرستان‌هاي تهران انتخاب شده بودند، در اين پژوهش شركت داشتند. شركت كنندگان در گروه آزمايشي، آموزش مهارت‌هاي زندگي را در 9 جلسه دريافت كردند؛ در حالي كه به گروه شاهد اين آموزش ارايه نشد. اين دانش‌آموزان به صورت تصادفي به دو گروه 20 نفري تقسيم شدند (يك گروه آزمايش و يك گروه شاهد). ابزارهاي استفاده شده در اين پژوهش آزمون هوشي Wechsler، آزمون تشخيصي رياضي Key Math، برنامه آموزش مهارت‌هاي زندگي سازمان بهداشت جهاني و پرسش‌نامه خودتوانمندسازي اجتماعي Felner بود. اطلاعات جمع‌آوري شده با استفاده از تحليل واريانس چند متغيري در نرم‌افزار SPSS نسخه 16 تحليل شد. يافته‌ها: نتايج كلي تحليل واريانس چند متغيري روي ميانگين تفاوت نمره‌هاي پيش‌آزمون و پس‌آزمون نشان داد كه گروه آزمايش و شاهد حداقل در يكي از 4 خرده مقياس مهارت‌ شناختي، رفتاري، هيجاني يا انگيزشي تفاوت معني‌داري دارند (27/13 = F و 001/0 > P). نتاج نهايي تحليل واريانس چند متغيري نشان داد كه آموزش مهارت‌هاي زندگي بر مهارت‌ شناختي (78/8 = F و 010/0 > P)، مهارت‌ رفتاري (37/22 = F و 050/0 > P)، كفايت‌ هيجاني (51/5 = F و 010/0 > P) و آمايه‌ انگيزشي (42/17 = F و 010/0 > P) دانش‌آموزان با اختلال رياضي اثر مثبت و معني‌داري داشت. نتيجه‎گيري: آموزش مهارت‌هاي زندگي بر مهارت‌هاي‌ شناختي،‌ رفتاري، هيجاني و‌ انگيزشي دانش‌آموزان با اختلال رياضي اثر معني‌داري داشت. با توجه به اين كه تقويت اين مهارت‌ها منجر به خودتوانمندسازي اجتماعي دانش‌آموزان مي‌شود، برنامه‌ريزي جهت آموزش مهارت‌هاي زندگي به دانش‌آموزان با اختلال رياضي اهميت ويژه‌اي دارد. كليد واژه‌ها: مهارت‌هاي زندگي، مهارت‌هاي شناختي، رفتاري، هيجاني و انگيزشي، اختلال رياضي

Abstract Introduction: Many research studies have been made on the effectiveness of life skills training program on cognitive, behavioral, emotional, and motivational skills in normal students. While afew investigations have been conducted about the effect of this program on mentioned variables simultaneously, in students with mathematical disorders. The aim of this study was to determine the effect of life skills training programs on cognitive, behavioral, emotional, and motivational skills in students with mathematical disorder. Materials and Methods: The present research was a quasi-experimental study by pre-post test design with control group. Participants were forty boy students aged from 13-15 years old with mathematical disorder. This sample size was randomly recruited from some learning disorder schools in Tehran province. Participants were equally divided into two groups of experimental and control. Subjects in experimental group received life skill training program in 9 sessions while, control group did not receive any intervention. Wechsler intelligence test, key Math diagnostic mathematic test, life skills training program of world health organization and social self-competence questionnaire of Felner, Lease and Philips were used to collect the data. The obtained data were statistically analyzed by MANOVA using SPSS, version 16. Results: The results of MANOVA showed that the experimental and control groups had a significant difference, At least in one of the sub-scales of the cognitive, behavioral, emotional,and motivational skills (F = 13.27, P < 0.001). The final results of MANOVA showed that the life skills training program had a significant and positive effect on cognitive skill (F = 8.78, P < 0.010), behavioral skill (F = 22.37, P < 0.050), emotional skill (F = 5.51, P < 0.010), and motivational skill (F = 17.42, P < 0/010). Conclusion: Life skills training program could have a significant effect on cognitive, behavioral, emotional, and motivational skills in students with mathematical disorders. Since enhancement of these skills can lead to social competence of students, planning for life skills training is of particular importance for students with mathematical disorders. Keywords: Life skills, Cognitive, Behavioral, Emotional and motivational skills, Mathematical disorders