مدل جديد تجهيز و تخصيص منابع بانكي با رويكرد تعديل نقش پول

The New Model of Finance and Distribution of Banking Resources with Moderating the Role of Money Approach

قانون بانكداري بدون ربا از زمان تصويب و اجرا تاكنون دستاوردهاي قابل‌توجهي به دنبال داشته؛ اما در عين حال با چالش‏ها و انتقادهاي بسياري روبه‌رو است. به‌نظر مي‏رسد يكي از علل ريشه‏اي اين مشكلات وجود وضعيت تورمي در اقتصاد ايران طي سه دهه اخير است كه به‌طور معناداري كارايي عقدهاي اسلامي مورد استفاده را متاثر ساخته است. مقاله پيش‌رو در حقيقت كوششي است براي ارايه مدل جديد از تجهيز و تخصيص منابع بانكي است تا در وضعيت تورمي، كارايي قابل‌قبولي در اجرا داشته باشد و از سوي ديگر، به‌عنوان زيربخشي از الگوي پيشرفت اسلامي ـ ايراني قابل تامل، تكامل و نقد باشد. روش مقاله، روش توصيفي ـ تحليلي است. مدل پيشنهادي آن، تجهيز و تخصيص منابع را نه براساس قراردادهاي مبتني بر مبالغ پولي؛ بلكه بر مبناي پشتوانه‏اي از سبدي از دارايي‏هاي مالي و واقعي مطرح مي‏سازد. در اين جهت، افزون بر توضيح مدل پيشنهادي و تبيين مزيت‌هاي اجراي آن، رابطه تغييرات سطح عمومي قيمت‌ها و تغييرات قيمت سكه طلا و نيز قيمت دلار در ايران با استفاده از رهيافت خودبرگشت با وقفه‏هاي توزيعي مورد آزمون قرار گرفته است كه نتيجه‌هاي به‌دست آمده گوياي آن است كه طلا مي‏تواند جايگزين خوبي از جهت حفظ ارزش پول باشد؛ اما دلار به‌علت تحميل سازوكار تعيين قيمت به‌وسيله بانك مركزي و غيرواقعي‌بودن ارزش آن در بازار داخلي، چنين قابليتي در اقتصاد ايران ندارد.

Also usury-free banking Act since its legislation and application has had notable results, but encounters with many challenges and critics. It seems that one of reasons for these problems is the inflation in Iran’s economy that has significantly affected the Islamic contracts. This paper is a try to present a new model of finance and distribution of banking resources that is efficient in inflation conditionin one hand and in the other hand is a model that can be criticized and completed as a part of Islamic-Iranian pattern of improvement. The methodology of the paper is descriptive-analytical. The suggested model proposes the finance and distribution of resources based on portfolio of financial assets instead of monetary amounts. So in this paper in addition to describing the suggested model and explaining its advantages in practice, the relationship between the changes of general price levels and changes of gold coin prices and dollar prices in Iran has been tested through auto-regressive approach with distributive lags. The results show that gold can be a proper alternative in maintaining the value of money while because of ordered price determination system by the central bank and unreal value of it in the internal market; dollar does not have this ability