مطالعه همبستگي صفات زراعي ارقام ماش در دو شرايط تنش خشكي و بدون تنش در منطقه سيستان

Correlation Study of Agronomic Traits in Two Conditions of Drought and Non-Stress Cultivars of Mungbean in Sistan

به منظور ارزيابي صفات زراعي ارقام ماش در دو شرايط تنش و بدون تنش خشكي شش رقم ماش در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در شرايط آب و هوايي زابل مورد مطالعه قرار گرفتند. آبياري در هر دو محيط تا 50 درصد گلدهي به طور يكسان انجام شد. در محيط داراي تنش خشكي، آبياري از 50 درصد گلدهي تا رسيدگي محصول و برداشت قطع شد. تجزيه به عامل ها براساس روش تجزيه به مولفه‌هاي اصلي و چرخش وريماكس نشان داد كه سه عامل اول در محيط تنش روي هم رفته 98/89 درصد و در محيط بدون تنش 52/90 درصد از تغييرات متغيرهاي مورد بررسي را توجيه مي‌نمايند. در محيط تنش عامل اول 25/45 درصد از واريانس ميان صفات را به خود اختصاص داد و اين عامل به عنوان عامل رسيدگي نامگذاري گرديد. عوامل دوم و سوم نيز در محيط تنش 40/26 و 32/18 درصد از تغييرات موجود بين صفات را توجيه نموده و به ترتيب به عنوان عوامل اجزاي عملكرد اوليه و اجزاي عملكرد ثانويه نامگذاري شدند. در محيط بدون تنش نيز عامل اول 71/42 درصد از واريانس بين صفات را به خود اختصاص داده و نقش مهمي در توجيه تغييرات ايفا نمود. اين عامل تحت عنوان عامل رسيدگي نامگذاري گرديد. عوامل دوم و سوم 12/26 و 69/21 درصد از تغييرات صفات را توجيه نموده و به ترتيب به عنوان عوامل غلاف بندي و پس از دانه بندي نامگذاري شدند. به طور كلي نتايج، تاثير عوامل محيطي مختلف بر عوامل استخراج شده را نشان مي‌دهند، همچنين درصد توجيه تغييرات بين صفات، بسته به عوامل و صفات همبسته با هر عامل مي باشد.

To evaluate the agronomic characteristics of six mungbean varieties under normal and drought stress conditions, the experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications at Zahak research station. Irrigation in both stress and non stress environments up to 50 percent flowering were the same. Environments with drought stress, irrigation, 50 percent of flowering to maturity and harvest the product was discontinued. Factor analysis based on principal component analysis and rotation Varimax showed that the first three factors in the environment of overall stress on the 98/89 percent and 90.52 percent of non-stress environment variables changes should be explained. Environmental stress in the first factor 45.25 percent of the variance among the traits belonged to this factor as a cause of undesirability was named. Second and third factors in stress environment 26.40 and 18.32 percent of the variation between traits and were justified as seed weight and pod size factors were named. In the first operating environment without the stress of 42.71 percent of the variance between the characters and their assigned role in the variations can be played. Under this factor was named as the cause undesirability. Second and third factors 26.12 and 21.69 percent of the variation and characteristics were explained as factors of production and yield components were named. Overall results show the effect of environmental factors on the extracted factors, the percentage variations between the characteristics and traits by factors correlated with each factor is.