بررسي اثرات تنش سرما بر ريحان سبز، ريحان بنفش، گوجه فرنگي و كاهو با استفاده از تكنيك فلورسانس كلروفيل

Studying the effect of cold stress on green basil, violet basil, tomato and lettuce using chlorophyll fluorescence technique

تنش سرما باعث كاهش زيادي در توليد محصولات گلخانه اي مي شود. به منظور مطالعه آسيب ناشي از تنش سرما در چند محصول گلخانه اي اين آزمايش بصورت فاكتوريل با دو فاكتور دما در دو سطح 4 و 21 درجه سانتيگراد و گونه گياهي در 4 سطح ريحان سبز، ريحان بنفش، گوجه فرنگي و كاهو و در قالب طرح پايه كاملا تصادفي اجرا شد. جهت ايجاد تنش گياهان به مدت 12 ساعت در تنش سرماي 4 درجه سانتيگراد و در شرايط تاريكي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه ميزان فلورسانس كلروفيل حداقل در تيمار شاهد در گياه ريحان سبز به طور معني داري بيش از گياهان تحت تنش بود، اما در مورد كاهو ميزان فلورسانس كلروفيل حداقل در گياهان تحت شرايط تنش به طور معني داري بيشتر از گياهان شاهد بود. همچنين در اين آزمايش مشاهده شد كه ميزان فلورسانس كلروفيل حداكثر، فلورسانس كلروفيل متغير و حداكثر بازده كوانتومي فتوسيستم II در گياهان ريحان سبز، ريحان بنفش و گوجه فرنگي در شرايط تنش سرما به طور معني داري كمتر از گياهان شاهد بود. اما در كاهو اين پارامترها نه تنها كاهش نيافتند بلكه افزايش نيز نشان دادند. اين مسيله نشان دهنده مقاومت كاهو به تنش سرما و تحريك اين گياه به افزايش بازده كوانتومي فتوسيستم II در شرايط دماي پايين مي باشد.

Cold stress causes great yield reduction in greenhouse crops. In order to study the damage of cold stress in some greenhouse crops, a factorial experiment based on CRD was conducted with two factors including temperature in two levels (4 and 21 ?C) and plant species in four levels (green basil, violet basil, tomato and lettuce) with 3 replications. To apply the cold stress, these plants were placed under 4°C and dark condition for 12 hrs. The results showed that minimal chlorophyll fluorescence of basil plants was significantly higher in control plants compared to the cold-stressed ones, whereas in lettuce it was significantly higher in cold-stressed plants. In this experiment, it was also observed that maximal fluorescence (Fm), variable fluorescence (Fv) and maximum quantum efficiency of photosystem II (Fv/Fm) of green basil, violet basil and tomato plants were significantly lower under cold stress compared to the control. In contrast, these parameters were increased by cold stress in lettuce. These findings confirm the resistance of lettuce to cold stress and stimulating this plant to increase the maximum quantum efficiency of photosystem II under low temperature conditions.